Η δική μας νοσταλγία...

Γράφει η Κωνσταντίνα Παπαθανασίου

Η παραπάνω φωτογραφία δημοσιεύτηκε πρόσφατα, από κάποιον, λογαριασμό στο twitter, και θα αποτελέσει την αφορμή, γιά να σχολιάσουμε ορισμένα πράγματα.

Όπως βλέπουμε, στην φωτογραφία απεικονίζεται μια παραδοσιακή οικογένεια, στην Ελλάδα του 1950, περίπου. Παρατηρώντας την εικόνα, βλέπουμε στοιχεία, που έχουμε φανταστεί, συλλογιζόμενοι, την εποχή εκείνη. Στοιχεία, που, τότε, αποτελούσαν βασικές συνισταμένες για τα περισσότερα ελληνικά σπίτια… 

Πρόκειται, λοιπόν, για μια εκτεταμένη (αποτελείται από τρεις ή περισσότερες γενιές), πολύτεκνη οικογένεια.

Η σύζυγος, σεμνά ντυμένη και χαμηλοβλεπούσα, ακολουθεί πιστά το ρόλο της υπηρετώντας την υπόλοιπη οικογένεια, ενώ όπως βλέπουμε έχει ανταπεξέλθει άψογα και στον υπέρτατο σκοπό και ρόλο της μάνας,
έχοντας κάνει τέσσερα παιδιά.

Ο σύζυγος, ακολουθώντας κι αυτός πιστά το ρόλο του, παραμένει καθήμενος στο τραπέζι. Πάνω από το τραπέζι, δεσπόζει ένας σταυρός, συμπληρώνοντας το γνωστό τρίπτυχο «πατρίς- θρησκεία- οικογένεια».

Ο χρήστης του λογαριασμού, που ανέβηκε η φωτογραφία, και όσοι ανταποκρίθηκαν θετικά σε αυτή, φαίνεται πως νοσταλγούν «αυτή την Ελλάδα». Νοσταλγούν, εν ολίγοις μια Ελλάδα, που σύμφωνα με τον, τότε, ισχύοντα αστικό κώδικα «Ο ανήρ είναι αρχηγός του οίκου», «ο ανήρ είναι η κεφαλή της οικογένειας και αποφασίζει περί παντός ό,τι αφορά τον συζυγικόν βίον, ενόσω απόφασις αυτού δεν παρίσταται ως κατάχρησις δικαιώματος».

«Η γυνή λαμβάνει το επώνυμο του ανδρός», «η παντρεμένη γυναίκα υποχρεούται να χρησιμοποιεί το επώνυμο του συζύγου της, αλλά δικαιούται σε ορισμένες περιπτώσεις να διατηρεί και το πατρικό της», «η γυνή έχει την διεύθυνσιν του συζυγικού οίκου» και πολλά άλλα «προοδευτικά».

Γενικά, η αλήθεια, είναι ότι οι άνθρωποι τείνουμε να ρομαντικοποιούμε τη νοσταλγία. Μήπως, όμως, η ρομαντικοποίηση του χθες, είναι, κατά βάθος, επικίνδυνη; Μήπως, ακριβώς, επειδή,
υπάρχουν τόσοι νοσταλγοί, το χθες δεν έφυγε ποτέ από τη ζωή μας; Μήπως το χθες εντοπίζεται ξεκάθαρα, στο σήμερα;

Μέσα σε ένα χρόνο περίπου, η αντίληψη του ανδρός που είναι αρχηγός και έχει εξουσία επάνω στη γυναίκα, έχει οδηγήσει σε δεκαοκτώ γυναικοκτονίες. Δεκαοκτώ γυναίκες έχασαν τη ζωή τους, από το χέρι του συντρόφου, συζύγου, και αρκετές υπήρξαν θύματα
ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλικών παρενοχλήσεων και βιασμών.

Οι γυναικοκτονίες, αποτελούν το πιο εξόφθαλμο και τραγικό παράδειγμα, ότι η πατριαρχία του προηγούμενου αιώνα, δυστυχώς, καλά κρατεί.  Ωστόσο, κοιτώντας, λίγο καλύτερα, μπορούμε να την εντοπίσουμε παντού. Ένα, ακόμη, χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί το ανεκδιήγητο σποτάκι που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι, προκειμένου να διαφημίσει το συνέδριο για την υπογονιμότητα, στο οποίο συνέδριο βασικοί ομιλητές ήταν, μεταξύ άλλων, και

παπάδες (!!). Το συνέδριο, το οποίο, λόγω του σάλου που προκάλεσε, ακυρώθηκε, διοργανώθηκε, από την... "προοδευτικότατη", πρώτη γυναίκα, Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στην Ελλάδα, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.

Ο σταυρός, όπως φαίνεται, παραμένει δεσπόζων, πάνω από τα κεφάλια μας, αφού στην Ελλάδα του 2022, οι ιερείς έχουν άποψη και επηρεάζουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, σε ζητήματα επιστημονικά. Ας μην ξεχνάμε τους πνευματικούς, που συμβουλεύουν τους πιστούς σε ζητήματα ιατρικής φύσεως.

Διαβάζοντας, όλα αυτά, θα σκεφτεί κανείς, πως το κράτος και η πολιτεία, παρενέβησαν. Ασφαλώς και παρενέβησαν, αποτελεσματικότατα.

Ας μην ξεχνάμε τον αστυνομικό, κύριο Μπαλάσκα, ο οποίος, δια τηλεοράσεως έδινε συμβουλές σε επίδοξους δολοφόνους, αλλά και την κυρία Λινού, η οποία, μεσούσης της πανδημίας, δήλωσε πως δεν υπάρχει μελέτη, που να επιβεβαιώνει τη μετάδοση του κορωνοϊού δια της καταπόσεως της θείας κοινωνίας.

Άλλωστε, για το λόγο, αυτό, επίσης μεσούσης της πανδημίας, όταν όλοι βρισκόμασταν κλεισμένοι στα σπίτια μας, η εκκλησία, ανενόχλητη, διοργάνωνε δημόσιους εορτασμούς και ο κύριος Τσιόδρας, έψελνε.

Στη μακροσκελή λίστα «της Ελλάδας που θέλουμε» και της Ελλάδας, που - δυστυχώς - έχουμε, μπορούμε να προσθέσουμε πάρα πολλά γεγονότα, μικρά και μεγάλα. 

Στο αποκορύφωμα των εξελίξεων, πρόσφατα, τα εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, στην Θεσσαλονίκη, απαγόρευσαν στις μαθήτριες να φοράνε κολάν και φούστες, για να μην προκαλούν τα αγόρια, ως πρόληψη σε βιασμούς, κακοποιήσεις και, μελλοντικές γυναικοκτονίες, όπως δήλωσε η διευθύντρια του σχολείου!

Σίγουρα, εμείς, δεν έχουμε την Ελλάδα που θέλουμε. Δε νοσταλγούμε καμία Ελλάδα του χθες, δεν επικροτούμε καμία Ελλάδα του σήμερα. Σαν Έλληνες, ζήσαμε και ζούμε πολλά χρόνια στη σκιά του χθες, στη νοσταλγία του παρελθόντος, στην λατρεία των προγόνων, αγνοώντας το σήμερα, το αύριο, την εξασφάλιση των απογόνων. 

Είναι καιρός να απορομαντικοποιήσουμε τη νοσταλγία του παλιού.

θα υμνήσουμε, μονάχα, μια νοσταλγία, διαφορετική, μέσα από τα
λόγια του, μεξικανού συυγραφέα, Paco Ignacio Taibo:

“Εγώ δεν είμαι από 'δω. Δεν είμαι απ΄ αυτή τη γη, όπου γεννήθηκα. Και στη ζωή μαθαίνεις, μαθαίνει αυτός που θέλει να μάθει, ότι κανένας δεν είναι από' κεί που γεννήθηκε, από 'κει, που τον μεγάλωσαν. Ότι κανένας δεν είναι από πουθενά. 

Μερικοί προσπαθούν να συντηρήσουν αυταπάτες και δημιουργούν νοσταλγίες, ιδιοκτησίες, ύμνους και σημαίες.
Ανήκουμε όλοι στους τόπους που δεν γνωρίσαμε. Αν υπάρχει νοσταλγία, είναι για τα πράγματα που ποτέ δεν είδαμε, για τις γυναίκες που μαζί τους δεν κοιμηθήκαμε κι ούτε ονειρευτήκαμε. Και για τους φίλους που δεν αποκτήσαμε ακόμα, τα βιβλία που δεν
διαβάσαμε, τα φαγητά που αχνίζουν στη χύτρα κι ακόμα δεν τα δοκιμάσαμε. Αυτή είναι η αληθινή νοσταλγία, η μοναδική.” (Η σκιά τη σκιάς, 2006).