ΚΩΔΙΚΟΣ... Χελώνα!
Ετσι θα έπρεπε να αποκαλείται η εικόνα της Δικαιοσύνης στη χώρα μας, με βάση τα αποτελέσματα της έκθεσης αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) με στοιχεία από το 2022, που δημοσιοποίησε ο Πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας Δημήτρης Βερβεσσός στη σελίδα του ΔΣΑ, με τίτλο "Ρυθμοί και αριθμοί της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Δικαιοσύνης".
Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία του 2022 και αφορά 44 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και δύο κράτη-παρατηρητές, το Ισραήλ και το Μαρόκο, ενώ εστιάζει στα δυνατά και αδύναμα σημεία των δικαστικών συστημάτων των ευρωπαϊκών κρατών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που εμφανίζονται απογοητευτικά:
– Οι πολιτικές υποθέσεις χρειάζονται κατά μέσο όρο 746 ημέρες (239 στην Ευρώπη) στον πρώτο βαθμό, ενώ στον δεύτερο βαθμό ο χρόνος εκδίκασης μειώνεται στις 422 ημέρες.
– Στις ποινικές υποθέσεις στον πρώτο βαθμό η εκδίκαση ολοκληρώνεται κατά μέσο όρο σε 223 ημέρες (133 στην Ευρώπη), ενώ στον δεύτερο βαθμό ο χρόνος φτάνει τις 294 ημέρες.
– Στη διοικητική δικαιοσύνη οι υποθέσεις εκδικάζονται σε 464 ημέρες (292 στην Ευρώπη) στον πρώτο βαθμό, στον δεύτερο βαθμό οι χρόνοι ανεβαίνουν στις 661 ημέρες και στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο στις 1.239 ημέρες.
Σημειώνεται, πάντως, ότι το ποσοστό εκκαθάρισης υποθέσεων (Clearance Rate) στον πρώτο βαθμό των διοικητικών δικαστηρίων ανήλθε στο 127%, γεγονός που σημαίνει ότι τα δικαστήρια κατάφεραν να επιλύσουν περισσότερες υποθέσεις από αυτές που εισήχθησαν προς κρίση.
Δημ. Βερβεσός: Ρυθμοί και αριθμοί της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Δικαιοσύνης
Ο πρόεδρος της Ολομέλειας των δικηγορικών συλλόγων στο πρώτο μέρος της ανάλυσής του καταγράφει τα εξής στοιχεία:
1ο Μέρος: ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης
Σύμφωνα με την Έκθεση Αξιολόγησης (2024) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) για τα Δικαστικά Συστήματα των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, δημοσιεύουμε σε συνέχειες κρίσιμα στοιχεία και πίνακες για τη λειτουργία της δικαιοσύνης στη χώρα μας σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Επισημαίνεται ότι η Έκθεση έχει συνταχθεί με βάση στοιχεία του έτους 2022, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η χώρα μας δεν έχει διαθέσει τα σχετικά αριθμητικά δεδομένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναδεικνύεται έτσι ανάγλυφα η παντελής έλλειψη στατιστικών στοιχείων από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, γεγονός που εκθέτει ανεπανόρθωτα τη χώρα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Στο παρόν 1ο μέρος παρουσιάζονται τα στοιχεία που αφορούν την ταχύτητα και τον ρυθμό απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα.
1. Αποτελεσματικότητα – Χρόνος Διεκπεραίωσης (σε ημέρες)
Αστικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 746 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 239)
2ος βαθμός: 422 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 200)
Ανώτατο Δικαστήριο: Μη διαθέσιμο (!!) (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 152)
Ποινικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 223 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 133)
2ος βαθμός: 294 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 110)
Ανώτατο Δικαστήριο: 304 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 101)
Διοικητικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 464 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 292)
2ος βαθμός: 661 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 215)
Ανώτατο Δικαστήριο: 1239 (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 234)
2. Χρόνος Διεκπεραίωσης (Disposition Time) = (Εκκρεμείς υποθέσεις / Διεκπεραιωθείσες υποθέσεις) X 365
Ο Χρόνος Διεκπεραίωσης είναι ο χρόνος που απαιτείται θεωρητικά για τη διεκπεραίωση μιας εκκρεμούς υπόθεσης, λαμβάνοντας υπόψη τον τρέχοντα ρυθμό εργασίας των δικαστηρίων.Ιστορικά – συγκριτικά στοιχεία: Εξέλιξη του Χρόνου Διεκπεραίωσης (σε ημέρες)
Παρατίθενται αναλυτικά στοιχεία για το διάστημα 2012 – 2022 ανά κατηγορία υποθέσεων:
Αστικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 2022: 746 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 559 | 2016: 610 | 2014: 330 | 2012: 469
2ος βαθμός: 2022: 422 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 662 | 2016: 1149 | 2014:509| 2012: 834
Ανώτατος βαθμός: 2022: Μη διαθέσιμο | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 331 | 2016: Μη διαθέσιμο | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 346
Ποινικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 2022: 223 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: Μη διαθέσιμο | 2016: Μη διαθέσιμο | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: Μη διαθέσιμο
2ος βαθμός: 2022: 294 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: Μη διαθέσιμο | 2016: Μη διαθέσιμο | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: Μη διαθέσιμο
Ανώτατος βαθμός: 2022: 304 | 2020: Μη διαθέσιμο | 2018: 6 | 2016: 121 | 2014: 16 | 2012: 24
[σ.σ. είναι προφανές ότι τα ανωτέρω στοιχεία των ετών 2018, 2014, 2012 χρήζουν επαλήθευσης]
Διοικητικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 2022: 464 | 2020: 551 | 2018: 601 | 2016: 1086 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 1520
2ος βαθμός: 2022: 661 | 2020: 599 | 2018: 564 | 2016: 915 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: 1130
Ανώτατος βαθμός: 2022: 1239 | 2020: 1107 | 2018: 1265 | 2016: 893 | 2014: Μη διαθέσιμο | 2012: Μη διαθέσιμο
3. Ρυθμός Εκκαθάρισης (clearance rate)Ρυθμός Εκκαθάρισης (CR) = (Διεκπεραιωθείσες υποθέσεις / Εισερχόμενες υποθέσεις) * 100
CR > 100%: το δικαστήριο/δικαστικό σύστημα μπορεί να διεκπεραιώσει περισσότερες υποθέσεις από όσες εισέρευσαν => ο όγκος συσσωρευμένων υποθέσεων μειώνεται
CR < 100%: το δικαστήριο/δικαστικό σύστημα μπορεί να διεκπεραιώσει λιγότερες υποθέσεις από όσες εισέρευσαν => ο όγκος συσσωρευμένων υποθέσεων αυξάνεται
Αστικές υποθέσεις:
1ος βαθμός: 93% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
2ος βαθμός: 79% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
Ανώτατο Δικαστήριο: Μη διαθέσιμο (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 105%)
Ποινικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 70% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
2ος βαθμός: 64% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 99%)
Ανώτατο Δικαστήριο: 84% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 100%)
Διοικητικές υποθέσεις
1ος βαθμός: 127% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 98%)
2ος βαθμός: 107% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 103%)
Ανώτατο Δικαστήριο: 115% (Διάμεση τιμή Συμβουλίου της Ευρώπης: 102%)
4. Πίνακες
Ακολουθούν οι σχετικοί Πίνακες από την Έκθεση του CEPEJ: (η πορτοκαλί γραμμή αντιστοιχεί στο μέσο όρο της Ε.Ε.)