ΠΗΓΗ: "ΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"
Δικαστές κομπιούτερ και δικηγόροι ρομπότ?
Kαι ιδιωτικές φυλακές, που θα λειτουργούν, όχι μόνο ως επωφελείς εμπορικές επιχειρήσεις, αποδίδοντας τεράστια κέρδη στους ιδιοκτήτες τους, αλλά θα ενισχύουν μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες, με πολύ φθηνό εργατικό δυναμικό, καθώς το ρόλο των εργαζομένων θα έχουν οι κρατούμενοι, στα πλαίσια της διευκόλυνσης αποφυλάκισής τους?
Απίστευτο και όμως! Είναι τρομακτικές εικόνες από το μέλλον, που σχεδιάζει η Κυβέρνηση, μέσω των μεταρυθμίσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που κατατείνουν στην ιδιωτικοποίηση της Δικαιοσύνης και του Σωφρονιστικού συστήματος!
Είναι το επόμενο βήμα στο δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα της χώρας, που αναμένεται να έρθει μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, για τεχνητή νοημοσύνη και ιδιωτικές φυλακές, όπου μπαίνουμε ίσως, σε μία νέα φάση απονομής δικαίου εντελώς πρωτόγνωρη, στην οποία οι δικαστικοί λειτουργοί θα βρεθούν με βίαιο τρόπο να ακολουθούν τις εξελίξεις που θα επιβάλουν οι μεγάλες εταιρίες διαχείρισης αλγορίθμων, μετατρέποντας τις οικονομικές σχέσεις σε νομικές αρχές.
Οπως αναδείχτηκε με απόλυτη σαφήνεια όχι μόνον στο συνέδριο της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, αλλά και στην ετήσια Γενική Συνέλευση της ΕΔΕ, μετά την αυστηροποίηση των ποινών και το Νέο Δικαστικό Χάρτη με τη συνένωση των Ειρηνομικείων με τα Πρωτοδικεία, η Κυβέρνηση φαίνεται να προχωρει ακάθεκτη στα επόμενα βήματα ελέγχου της Δικαιοσύνης, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης.
Για την τεχνητή νοημοσύνη μίλησε ευθέως και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην εκδήλωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης στις 20 Νοεμβρίου, προέτρεψε τους δικαστές και τους εισαγγελείς, να μην... φοβούνται!
Γιατί άραγε?
Eίπε ο κ. Μητσοτάκης:
"Ενώ ας μην φοβόμαστε τη σημασία και την σημαντική παρέμβαση που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει στη βελτίωση -τονίζω- της παραγωγικότητας των δικαστών".
Kαι συμπλήρωσε: "Κυρίες και κ. Πρόεδρε, δεν θα αντικαταστήσει ποτέ η τεχνητή νοημοσύνη την ανθρώπινη κρίση. Όμως, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο το οποίο θα επιταχύνει διαδικασίες και θα βελτιώσει τελικά την παραγωγικότητα των ιδίων των δικαστών".
Kαι συμπλήρωσε: "Κυρίες και κ. Πρόεδρε, δεν θα αντικαταστήσει ποτέ η τεχνητή νοημοσύνη την ανθρώπινη κρίση. Όμως, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο το οποίο θα επιταχύνει διαδικασίες και θα βελτιώσει τελικά την παραγωγικότητα των ιδίων των δικαστών".
Το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης απασχόλησε και απασχολεί σφόδρα τους δικαστές, οι οποίοι σε πρώτη φάση, προσπάθησαν να το... "ξορκίσουν", με ψήφισμα στη Γενική Συνέλευση τους, στο οποίο τόνισαν:
"Εκφράζουμε τον προβληματισμό και την ανησυχία μας για την σχεδιαζόμενη εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης στη δικαιοσύνη".
Mε απόλυτη σαφήνεια μίλησε στη συνέλευση ο Πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος Σεβαστίδης, για την τεχνητή νοημοσύνη στη Δικαιοσύνη, λέγοντας ότι, "κατατέθηκαν αναφορές από 39 κράτη. Στις περισσότερες από αυτές οι δικαστές τοποθετούνται αρνητικά στην εισαγωγή τεχνητής νοημοσύνης ακόμα και σε κράτη με υψηλή τεχνολογική ανάπτυξη όπως ηΙαπωνία και στην Ευρώπη η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Δανία εκφράζονταςμε τον τρόπο αυτό τον σκεπτικισμό τους στη χρήση των νέων αυτών μέσων τεχνολογίας"
Οπως εξήγησε ο κ Σεβαστίδης, o σκεπτικισμός αυτός δεν έχει καμία σχέση "με την παραληρηματική τεχνοφοβία, τη δαιμονοποίηση της τεχνολογίας, τους νεολουδίτες, αλλά συνδέεται με την ουσιαστική απάντηση στο ερώτημα ποιος και για ποια συμφέροντα καθορίζει τον τεχνολογικό προσανατολισμό. Λίγοι μονοπωλιακοί όμιλοι αποφασίζουν σήμερα ποια δεδομένα συλλέγονται στα ψηφιακά κέντρα, με ποια κριτήρια και ποιες διαδικασίες, ποιες πληροφορίες εξάγονται και πως αξιοποιούνται"!
Eνώ για να καταδείξει τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης στη Δικαιοσύνη είπε:
" Θα αναφέρω μία περίπτωση που χρησιμοποιείται ως παράδειγμα διεθνώς για να καταδείξει τους κινδύνους από τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Την υπόθεση RobertoMata εναντίον AviancaAirlines στην Κολομβία. Σε μια αγωγή που κατέθεσαν οι δικηγόροι του Mataεναντίον της αεροπορικής εταιρίας για αποζημίωση λόγω σωματικών βλαβών που υπέστη ο πελάτης τους, κατατέθηκαν ως νομολογιακό προηγούμενο άλλες παρεμφερείς υποθέσεις. Υπήρχε ωστόσο ένα πρόβλημα. Όλες αυτές οι υποθέσεις που προσκομίστηκαν δεν υπήρχαν. Ένας δικηγόρος του Mata, είχε χρησιμοποιήσει το ChatGPT για τη διεξαγωγή της έρευνάς του και διαβεβαιώθηκε από την πλατφόρμα ότι οι υποθέσεις ήταν πραγματικές. Ο δικηγόροςστη συνέχεια επικαλέστηκε άγνοια και παραπλάνηση από την πλατφόρμα".
Ζοφερές εικόνες από την εμπειρία χωρών, που εφαρμόζουν τεχνητή νοημοσύνης ατη Δικαιοσύνη, μεταφέρθηκαν στο συνέδριο της ΕΔΕ, όπου έγινε λόγος για "απανθρωποιημένη δικαιοσύνη"!
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά: Στη Γαλλία το Ανώτατο Δικαστήριο αναπτύσσει ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης ικανό να ανιχνεύει τη νομική (μείζονα) σκέψη σε μια απόφαση ή την πιθανή ύπαρξη αποκλίσεων στη νομολογία. Το Υπουργείο δικαιοσύνης αναπτύσσει τεχνητή νοημοσύνη για να μπορεί να προβλέπει το πλαίσιο αποζημίωσης σε υποθέσεις, που αφορούν σωματικές βλάβες. Σε πειραματική βάση δημιουργήθηκε μια αυτοματοποιημένη συσκευή επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων πουονομάζεται «DateJust», η οποία ανέπτυξε έναν αλγόριθμο υπεύθυνο για τηναυτόματη εξαγωγή δεδομένων ώστε με τη χρήση τους να καθορίζονται τα ποσά, που αιτούνται και προσφέρονται από τα διάδικα μέρη. Η προσπάθεια αυτήωστόσο εγκαταλείφθηκε τον Ιανουάριο του 2022 λόγω της εκτεταμένης κριτικής ότι η βάση δεδομένων ήταν προκατειλημμένη και απέδιδε απανθρωποιημένη δικαιοσύνη.
Στην Ιταλία σε διάφορα δικαστήρια όπως στo Μπάρι,Μπρέσια, Βενετία, Γένοβα και Πίζα, δοκιμάζουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που στοχεύουν στη βελτίωση της προβλεψιμότητας των αποφάσεων σε αστικές υποθέσεις. Μία από αυτές τις προσπάθειες είναι το Πρόγραμμα «PredictiveJurisprudence», το οποίο στοχεύει στη δημιουργία μιας πλατφόρμας προγνωστικής νομολογίας για την ανάλυση συγκεκριμένων νομικών υποθέσεων.
Στην Σουηδία έφτασαν ορισμένοι δικαστές στην αξιοποίηση του ChatGPTγια την έκδοση δικαστικών αποφάσεων.
Στις ΗΠΑ που είναι ο προπομπός των εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλοί δικαστές χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια μορφές τεχνολογίας AI στην εργασία τους και μηχανές αναζήτησης, αλλά κι εδώ η επανεξέταση του υλικού από τον δικαστή εξακολουθεί να θεωρείται αναγκαία.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕ κ. Σεβαστίδης μάλιστα αναφέσθηκε ατην περίπτωση δικηγόρου - ΡΟΜΠΟΤ, λέγοντας:
"Στις αρχές του 2023 έγινε στις ΗΠΑ μία πρώτη προσπάθεια να παρευρεθεί επίσημα σε δικαστήριο ένα ρομπότ που θα εκτελούσε χρέη δικηγόρου υποστηριζόμενο από ΤΝ αλλά η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε λόγω αντιδράσεων των δικηγορικών συλλόγων. Παρ όλα αυτά το περιοδικό Wiredεπιμένει ότι τα ρομπότ- δικηγόροι σύντομα θα έχουν σημαντικό ρόλο στα δικαστήρια και στην απονομή δικαιοσύνης".
Συγκλονιστικά στοιχεία για τις ιδιωτικές φυλακές έδωσε ο Πρόερος της ΕΔΕ Χριστόφορος Σεβαστίδης μιλώντας στη γενική συνέλευση των δικαστών.
Σύμφωνα με το κ. Σεβαστίδη "για χάρη της ιδιωτικής οικονομίας, είχαμε στις ΗΠΑ μια φρενήρη ανάπτυξη της ιδιωτικής βιομηχανίας φυλάκισης. 17 εταιρίες μοιράζονταν περίπου 140 ιδρύματα μέχρι τις αρχές του 2000 ενώ η χρηματαγορά των φυλακών δημόσιων και ιδιωτικών ζύγιζε 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο αριθμός των κρατουμένων στις ΗΠΑ ενώ το 1975 άγγιζε τις 240.000 μέσα σε 15 χρόνια εκτινάχθηκε σε 1.200.000 και τα αμέσως επόμενα 10 χρόνια ξεπέρασε τα 2.000.000 άτομα. Ο δείκτης εγκλεισμού στις ΗΠΑ είναι 737 κρατούμενοι ανά 100.000 κατοίκους την στιγμή που ο αντίστοιχος αριθμός στην Ευρώπη είναι 135. Από το 2000 έως σήμερα ο πληθυσμός των ιδιωτικών φυλακών στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί 32%. Στην Ευρώπη η αυστηροποίηση της ποινικής νομοθεσίας έφερε κορεσμό στις δημόσιες φυλακές και η λύση ήταν έτοιμη: Ιδιωτικές φυλακές με το σύστημα των ΣΔΙΤ. Μέχρι και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε Ψήφισμά του το 2017 «εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη ιδιωτικοποίηση των φυλακών στην ΕΕ», ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ κήρυξε τις ιδιωτικές φυλακές αντισυνταγματικές".
Και η μέθοδος?
To εξήγησε ο Πρόεδρος της ΕΔΕ:
"Τα διάφορα Lobbies, όπως ο οργανισμός ALEC (American Legislation Exchange Counsil) στις ΗΠΑ δεν πιέζουν απλά για την δημιουργία περισσότερων ιδιωτικών καταστημάτων κράτησης αλλά πιο πολύ για την αυστηροποίηση των ποινών που θα αυξήσουν τον αριθμό των κρατουμένων- πελατών τους".
Από δύο σχετικά πρόσφατες έρευνες (Mukherjee και Dippel/Poyker) προκύπτει ότι η αύξηση των θέσεων στις ιδιωτικές φυλακές συνεπάγεται αύξηση και των ποινών που επιβάλλονται από τα δικαστήρια. Οι μαζικές φυλακίσεις πέτυχαν έτσι δύο στόχους: απ την μια μεριά να τονώσουν τα επιχειρηματικά κέρδη των μεγάλων ομίλων με εργατικό δυναμικό χαμηλά αμειβόμενο, χωρίς απαιτήσεις και χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα και απ την άλλη να μειώσουν το ποσοστό της αμερικάνικης ανεργίας".
Πόσες ομοιότητες βρίσκει κανείς με την Ελλάδα του σήμερα?