Γράφει ο δικηγόρος και Πρόεδρος του ΙΔΕΑΔ (Ινστιτούτο Διεθνούς και Ελληνικού Αθλητικού Δικαίου) Ανδρέας Μαλάτος.
Περί βίας στο ποδόσφαιρο και πάλι ο λόγος, με αφορμή τον σοβαρό τραυματισμό του αστυνομικού .
Και πάλι πρωθυπουργικές εξαγγελίες ότ, οι πραγματικοί αίτιοι θα τιμωρηθούν όσο ψηλά κι αν βρίσκονται.
Επειδή όμως η βία στο ποδόσφαιρο είναι αποτέλεσμα, κυρίως, της διαφθοράς, που επικρατεί σ΄αυτό και επειδή η διαφθορά είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με την διαπλοκή μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και θυλάκων πολιτικής εξουσίας, η πρωθυπουργική εξαγγελία, αν είναι ειλικρινής, θα πρέπει να περιλαμβάνει στην
στόχευσή της υψηλά ιστάμενους όχι μόνο του ποδοσφαίρου, αλλά και της ίδιας της πολιτικής εξουσίας.
Εναργέστατο παράδειγμα για την βασιμότητα των παραπάνω σκέψεων αντλούμε από δημοσίευμα στην ιστοσελίδα «Δικογραφίες» της κας Μαίρης Μπενέα της 20-11-2023, το
οποίο αναδημοσιεύτηκε με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα, από όπου προκύπτει ότι « κάνοντας χρήση ευνοικών διατάξεων του νόμου "5039/2023, ΦΕΚ Α 83/3.4.2023, για τα... Μέτρα στήριξης των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού
δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023 αθωώθηκε ο ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού Βαγγέλης Μαρινάκης, που ήταν κατηγορούμενος για λεκτικό επεισόδιο με τον διαιτητή Τάσο Σιδηρόπουλο μετά το τέλος του αγώνα πρωταθλήματος με τον Άρη στο «Γ.Καραϊσκάκη», το 2021.»
Επειδή μου κίνησε το ενδιαφέρον το μέχρι τώρα άγνωστο για εμένα γεγονός, ανέτρεξα στην ισχύουσα νομοθεσία και διαπίστωσα ότι:
O Βαγγέλης Μαρινάκης ήταν κατηγορούμενος, βάσει του νόμου 2725/99, για την αθλητική βία και συγκεκριμένα βάσει του άρθρου 41ΣΤ παράγραφος 2 περ.α΄ του ν. 2725/1999 (Α’ 121), περί των αδικημάτων βίας με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή αθλητικό υπόβαθρο, που όριζε ότι, «με φυλάκιση μέχρι ενός έτους και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος:
«α) χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, εισέρχεται με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, κατά τη διάρκεια αθλητικής
συνάντησης ή αμέσως πριν από την έναρξη ή αμέσως μετά τη λήξη της, στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους, που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους.»
Εν τω μεταξύ, με το άρθρο 4 Ν. 4908/2022, το πλαίσιο της ποινής αυστηροποιήθηκε αισθητά, και από φυλάκιση μέχρι ενός έτους μεταβλήθηκε σε φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών, κάτι όμως που δεν επηρέαζε την υπόθεση του κου Μαρινάκη, αφού για αυτόν θα
εξακολουθούσε να ισχύει η προηγούμενη ευνοϊκότερη διάταξη.
Με το άρθρο 7 της υπ΄αριθ. 1683/166 τροπολογίας στο νόμο 5039/2023, η οποία κατατέθηκε με πρωτοβουλία του τότε Υφυπουργού κου Αυγενάκη και αριθμήθηκε στο νόμο ως άρθρο 148, καταργήθηκε η παραπάνω διάταξη του άρθρου 41ΣΤ , βάσει της οποίας είχε παραπεμφθεί ο κος Μαρινάκης, συγχρόνως δε προστέθηκε στο άρθρο 41ΣΤ νέα παράγραφος 2Α και το άρθρο 148 διαμορφώθηκε ως εξής:
Άρθρο 148
Είσοδος στον αγωνιστικό χώρο και τα αποδυτήρια με σκοπό την πρόκληση επεισοδίων ή τη διατάραξη του αγώνα Προσθήκη παρ. 2Α στο άρθρο 41ΣΤ και κατάργηση περ. α) παρ. 2 ν. 2725/1999
1. Στο άρθρο 41ΣΤ του ν. 2725/1999 (Α’ 121), περί των αδικημάτων βίας με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή αθλητικό υπόβαθρο, μετά από την παρ. 2, προστίθεται παρ. 2Α ως εξής:
«2Α. Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος, χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, κατά τη διάρκεια αθλητικής συνάντησης ή αμέσως πριν από την έναρξη ή αμέσως μετά από τη λήξη της, εισέρχεται στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους και με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, τελεί τις πράξεις της περ. β) της παρ. 1.
2. Η περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 41ΣΤ του ν. 2725/1999, περί του αδικήματος της εισόδου φυσικού προσώπου, με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, κατά τη διάρκεια αθλητικής συνάντησης ή αμέσως πριν από την
έναρξη ή αμέσως μετά τη λήξη της, στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους, χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, και για το οποίο αδίκημα προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή, καταργείται.»
Αν κανείς διαβάσει προσεκτικά τα κείμενα των δύο διατάξεων ( της παρ. 2 Α και της καταργηθείσας παρ. 2 περ.α΄) θα διαπιστώσει ότι έχουν ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο με απλώς διαφορετική σειρά των λέξεων που χρησιμοποιούνται.
Διαφοροποιούνται ουσιαστικά μόνο το πλαίσιο της ποινής, δηλαδή από φυλάκιση τουλάχιστον έξι (ή κατά τον συντάξαντα την τροπολογία τριών) μηνών της καταργουμένης διάταξης σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους της νέας, καθώς, βέβαια και στη νομοτυπική μορφή αυτού καθαυτού του αδικήματος, το οποίο πλέον για την τέλεσή του δεν αρκείται απλώς στην είσοδο στους εκεί αναφερόμενους χώρους με σκοπούμενη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα αλλά απαιτεί και την τέλεση των
συγκεκριμένων πράξεων που περιγράφονται στο άρθρο 41ΣΤ παρ.1 ( κατόπιν παραπομπής σ΄αυτή από την περ. β της παραγράφου 2).
Πρόκειται δηλαδή για δύο διαφορετικά αδικήματα, που όμως ο τρόπος με τον οποίον παρουσιάζονται στην τροπολογία προξενεί την εντύπωση ότι η μία διάταξη αντικαθιστά την άλλη.
Ετσι, πείστηκε και ο βουλευτής κος Απόστολος Πανάς, ο οποίος επαίνεσε τον κο Υφυπουργό για την δήθεν αυστηροποίηση του πλαισίου ( πρακτικά Βουλής σελ. 10359), αφού διέκρινε επιβολή αυστηρότερου πλαισίου ποινής, ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για ηπιότερη ποινή, αφού η καταργηθείσα διάταξη τιμωρούσε και μόνη την είσοδο με σκοπό διατάραξης χωρίς να απαιτεί και την τέλεση συγκεκριμένων πράξεων.
Και διερωτάται κανείς:
1. Ποιό το κίνητρο και η χρησιμότητα κατάργησης της υφιστάμενης διάταξης, σε μια περίοδο που η αυστηροποίηση των διατάξεων κατά της βίας αποτελούσε κοινό αίτημα όλων?
2. Ποιο το κίνητρο και η χρησιμότητα κατάργησης μιας ποινικής διάταξης, η οποία μόλις το προηγούμενο έτος έχει αυστηροποιηθεί, άρα έχει κριθεί χρήσιμη για την καταπολέμηση της βίας?
3. Ποιος ο λόγος τέλεσης της παραπάνω κατάργησης με τροπολογία, την στιγμή που ήδη στο νομοσχέδιο υπήρχαν διατάξεις αθλητικού περιεχομένου ( άρθρα 120-122), άρα θα μπορούσε να συζητηθεί στην Ολομέλεια?
4. Ποιος, ίσως, λόγος επείγοντος υπήρχε, που δεν επέτρεπε την κατάργηση της συγκεκριμένης διάταξης σε κάποιο επόμενο νομοσχέδιο στην Ολομέλεια της Βουλής?
5. Τι εμπόδιζε την διατήρηση της διάταξης, αφού επί της ουσίας η προσθήκη της νέας παραγράφου 2Α αφορούσε διαφορετικό αδίκημα?
6. Για ποιο λόγο συσχετίσθηκαν οι δύο αυτές διατάξεις, ώστε να φαίνεται ότι η μία αντικαθιστά την άλλη, ενώ στην πραγματικότητα αφορούν διαφορετικά αδικήματα?
7. Αν και είναι φανερό ότι, η συγκεκριμένη τροπολογία απέβη εις όφελος του κου Μαρινάκη, γιατί, όμως, του αφαιρέθηκε η δυνατότητα να υπερασπίσει τον εαυτό του από την «ρετσινιά» του ταραξία?
8. Μήπως και αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να τεθούν υπόψιν αυτών που διερευνούν, ποινικά πλέον, το πρόβλημα βίας και διαφθοράς στο ποδόσφαιρο?
9. Μήπως, τελικά, θα πρέπει και ο πρωθυπουργός να εξετάσει πολιτικά το ιστορικό της συγκεκριμένης τροπολογίας, ως πιθανό αποτέλεσμα διαπλοκής μεταξύ υψηλά ισταμένων που υποθάλπει την βία?
Για την ιστορία, ο διαιτητής Τάσος Σιδηρόπουλος, που ήταν μάρτυρας, δεν προσήλθε στο δικαστήριο, γνωρίζοντας προφανώς εκ των προτέρων, ότι η παρουσία του δεν θα είχε πλέον καμία αξία για την έκβαση της υποθέσεως.
Και πάλι πρωθυπουργικές εξαγγελίες ότ, οι πραγματικοί αίτιοι θα τιμωρηθούν όσο ψηλά κι αν βρίσκονται.
Επειδή όμως η βία στο ποδόσφαιρο είναι αποτέλεσμα, κυρίως, της διαφθοράς, που επικρατεί σ΄αυτό και επειδή η διαφθορά είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με την διαπλοκή μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και θυλάκων πολιτικής εξουσίας, η πρωθυπουργική εξαγγελία, αν είναι ειλικρινής, θα πρέπει να περιλαμβάνει στην
στόχευσή της υψηλά ιστάμενους όχι μόνο του ποδοσφαίρου, αλλά και της ίδιας της πολιτικής εξουσίας.
Εναργέστατο παράδειγμα για την βασιμότητα των παραπάνω σκέψεων αντλούμε από δημοσίευμα στην ιστοσελίδα «Δικογραφίες» της κας Μαίρης Μπενέα της 20-11-2023, το
οποίο αναδημοσιεύτηκε με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα, από όπου προκύπτει ότι « κάνοντας χρήση ευνοικών διατάξεων του νόμου "5039/2023, ΦΕΚ Α 83/3.4.2023, για τα... Μέτρα στήριξης των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού
δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023 αθωώθηκε ο ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού Βαγγέλης Μαρινάκης, που ήταν κατηγορούμενος για λεκτικό επεισόδιο με τον διαιτητή Τάσο Σιδηρόπουλο μετά το τέλος του αγώνα πρωταθλήματος με τον Άρη στο «Γ.Καραϊσκάκη», το 2021.»
Επειδή μου κίνησε το ενδιαφέρον το μέχρι τώρα άγνωστο για εμένα γεγονός, ανέτρεξα στην ισχύουσα νομοθεσία και διαπίστωσα ότι:
O Βαγγέλης Μαρινάκης ήταν κατηγορούμενος, βάσει του νόμου 2725/99, για την αθλητική βία και συγκεκριμένα βάσει του άρθρου 41ΣΤ παράγραφος 2 περ.α΄ του ν. 2725/1999 (Α’ 121), περί των αδικημάτων βίας με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή αθλητικό υπόβαθρο, που όριζε ότι, «με φυλάκιση μέχρι ενός έτους και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος:
«α) χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, εισέρχεται με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, κατά τη διάρκεια αθλητικής
συνάντησης ή αμέσως πριν από την έναρξη ή αμέσως μετά τη λήξη της, στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους, που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους.»
Εν τω μεταξύ, με το άρθρο 4 Ν. 4908/2022, το πλαίσιο της ποινής αυστηροποιήθηκε αισθητά, και από φυλάκιση μέχρι ενός έτους μεταβλήθηκε σε φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών, κάτι όμως που δεν επηρέαζε την υπόθεση του κου Μαρινάκη, αφού για αυτόν θα
εξακολουθούσε να ισχύει η προηγούμενη ευνοϊκότερη διάταξη.
Με το άρθρο 7 της υπ΄αριθ. 1683/166 τροπολογίας στο νόμο 5039/2023, η οποία κατατέθηκε με πρωτοβουλία του τότε Υφυπουργού κου Αυγενάκη και αριθμήθηκε στο νόμο ως άρθρο 148, καταργήθηκε η παραπάνω διάταξη του άρθρου 41ΣΤ , βάσει της οποίας είχε παραπεμφθεί ο κος Μαρινάκης, συγχρόνως δε προστέθηκε στο άρθρο 41ΣΤ νέα παράγραφος 2Α και το άρθρο 148 διαμορφώθηκε ως εξής:
Άρθρο 148
Είσοδος στον αγωνιστικό χώρο και τα αποδυτήρια με σκοπό την πρόκληση επεισοδίων ή τη διατάραξη του αγώνα Προσθήκη παρ. 2Α στο άρθρο 41ΣΤ και κατάργηση περ. α) παρ. 2 ν. 2725/1999
1. Στο άρθρο 41ΣΤ του ν. 2725/1999 (Α’ 121), περί των αδικημάτων βίας με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή αθλητικό υπόβαθρο, μετά από την παρ. 2, προστίθεται παρ. 2Α ως εξής:
«2Α. Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος, χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, κατά τη διάρκεια αθλητικής συνάντησης ή αμέσως πριν από την έναρξη ή αμέσως μετά από τη λήξη της, εισέρχεται στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους και με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, τελεί τις πράξεις της περ. β) της παρ. 1.
2. Η περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 41ΣΤ του ν. 2725/1999, περί του αδικήματος της εισόδου φυσικού προσώπου, με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, κατά τη διάρκεια αθλητικής συνάντησης ή αμέσως πριν από την
έναρξη ή αμέσως μετά τη λήξη της, στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων των αθλητών και των διαιτητών ή στους διαδρόμους που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους, χωρίς δικαίωμα από τον νόμο ή τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας ή υπερβαίνοντας το δικαίωμά του αυτό, και για το οποίο αδίκημα προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή, καταργείται.»
Αν κανείς διαβάσει προσεκτικά τα κείμενα των δύο διατάξεων ( της παρ. 2 Α και της καταργηθείσας παρ. 2 περ.α΄) θα διαπιστώσει ότι έχουν ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο με απλώς διαφορετική σειρά των λέξεων που χρησιμοποιούνται.
Διαφοροποιούνται ουσιαστικά μόνο το πλαίσιο της ποινής, δηλαδή από φυλάκιση τουλάχιστον έξι (ή κατά τον συντάξαντα την τροπολογία τριών) μηνών της καταργουμένης διάταξης σε φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους της νέας, καθώς, βέβαια και στη νομοτυπική μορφή αυτού καθαυτού του αδικήματος, το οποίο πλέον για την τέλεσή του δεν αρκείται απλώς στην είσοδο στους εκεί αναφερόμενους χώρους με σκοπούμενη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα αλλά απαιτεί και την τέλεση των
συγκεκριμένων πράξεων που περιγράφονται στο άρθρο 41ΣΤ παρ.1 ( κατόπιν παραπομπής σ΄αυτή από την περ. β της παραγράφου 2).
Πρόκειται δηλαδή για δύο διαφορετικά αδικήματα, που όμως ο τρόπος με τον οποίον παρουσιάζονται στην τροπολογία προξενεί την εντύπωση ότι η μία διάταξη αντικαθιστά την άλλη.
Ετσι, πείστηκε και ο βουλευτής κος Απόστολος Πανάς, ο οποίος επαίνεσε τον κο Υφυπουργό για την δήθεν αυστηροποίηση του πλαισίου ( πρακτικά Βουλής σελ. 10359), αφού διέκρινε επιβολή αυστηρότερου πλαισίου ποινής, ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για ηπιότερη ποινή, αφού η καταργηθείσα διάταξη τιμωρούσε και μόνη την είσοδο με σκοπό διατάραξης χωρίς να απαιτεί και την τέλεση συγκεκριμένων πράξεων.
Και διερωτάται κανείς:
1. Ποιό το κίνητρο και η χρησιμότητα κατάργησης της υφιστάμενης διάταξης, σε μια περίοδο που η αυστηροποίηση των διατάξεων κατά της βίας αποτελούσε κοινό αίτημα όλων?
2. Ποιο το κίνητρο και η χρησιμότητα κατάργησης μιας ποινικής διάταξης, η οποία μόλις το προηγούμενο έτος έχει αυστηροποιηθεί, άρα έχει κριθεί χρήσιμη για την καταπολέμηση της βίας?
3. Ποιος ο λόγος τέλεσης της παραπάνω κατάργησης με τροπολογία, την στιγμή που ήδη στο νομοσχέδιο υπήρχαν διατάξεις αθλητικού περιεχομένου ( άρθρα 120-122), άρα θα μπορούσε να συζητηθεί στην Ολομέλεια?
4. Ποιος, ίσως, λόγος επείγοντος υπήρχε, που δεν επέτρεπε την κατάργηση της συγκεκριμένης διάταξης σε κάποιο επόμενο νομοσχέδιο στην Ολομέλεια της Βουλής?
5. Τι εμπόδιζε την διατήρηση της διάταξης, αφού επί της ουσίας η προσθήκη της νέας παραγράφου 2Α αφορούσε διαφορετικό αδίκημα?
6. Για ποιο λόγο συσχετίσθηκαν οι δύο αυτές διατάξεις, ώστε να φαίνεται ότι η μία αντικαθιστά την άλλη, ενώ στην πραγματικότητα αφορούν διαφορετικά αδικήματα?
7. Αν και είναι φανερό ότι, η συγκεκριμένη τροπολογία απέβη εις όφελος του κου Μαρινάκη, γιατί, όμως, του αφαιρέθηκε η δυνατότητα να υπερασπίσει τον εαυτό του από την «ρετσινιά» του ταραξία?
8. Μήπως και αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να τεθούν υπόψιν αυτών που διερευνούν, ποινικά πλέον, το πρόβλημα βίας και διαφθοράς στο ποδόσφαιρο?
9. Μήπως, τελικά, θα πρέπει και ο πρωθυπουργός να εξετάσει πολιτικά το ιστορικό της συγκεκριμένης τροπολογίας, ως πιθανό αποτέλεσμα διαπλοκής μεταξύ υψηλά ισταμένων που υποθάλπει την βία?
Για την ιστορία, ο διαιτητής Τάσος Σιδηρόπουλος, που ήταν μάρτυρας, δεν προσήλθε στο δικαστήριο, γνωρίζοντας προφανώς εκ των προτέρων, ότι η παρουσία του δεν θα είχε πλέον καμία αξία για την έκβαση της υποθέσεως.
