Αρθρο γνώμης του Αρεοπαγίτη Παναγιώτη Λυμπερόπουλου, Εκπροσώπου Τύπου του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Στην Ελλάδα πρόσφατα έχει θεσμοθετηθεί η δυνατότητα των δικαστηρίων να λειτουργούν γραφεία τύπου, όπως συμβαίνει στα διεθνή δικαστήρια και προβλέπεται στα σύγχρονα δικαστικά συστήματα. Τα Ανώτατα Δικαστήρια της Χώρας, όπως και αρκετά κατώτερα έχουν προχωρήσει, κατόπιν αποφάσεως των οικείων Ολομελειών, σε ίδρυση γραφείων τύπου και ανάθεση καθηκόντων εκπροσώπου τύπου σε μέλη τους, συμβάλλοντας έτσι και η Δικαιοσύνη στην ανάγκη της δημόσιας πληροφόρησης, κατά το λόγο της αρμοδιότητάς της, για γεγονότα που λαμβάνουν χώρα, υπηρετώντας ταυτόχρονα την εξωστρέφεια που πλέον απαιτείται να έχει.
«Το αίτημα ενημέρωσης, όμως, δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με άλλο τρόπο παρά μόνο θεσμικά για να συμβάλει στην ανεύρεση της αλήθειας και στην προστασία του Κράτους Δικαίου»
Δεν αποτελεί όψιμη διαπίστωση ότι εκκρεμείς υποθέσεις, συχνότερα ποινικές, που απασχολούν την Δικαιοσύνη προκαλούν το ενδιαφέρον των πολιτών, π.χ. για το πως εξελίσσεται η διάσκεψη του δικαστηρίου μέχρι να ληφθεί η απόφαση, ή τι προκύπτει από τον πειθαρχικό έλεγχο ή την επιθεώρηση του δικαστικού λειτουργού, ή ακόμα ποιες είναι οι ανακριτικές ενέργειες και τα αποτελέσματά τους. Το αίτημα ενημέρωσης, όμως, δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με άλλο τρόπο παρά μόνο θεσμικά για να συμβάλει στην ανεύρεση της αλήθειας και στην προστασία του Κράτους Δικαίου. Τούτο σημαίνει ότι τα όρια της πληροφόρησης, που τα γραφεία τύπου των δικαστηρίων δίνουν, καθορίζονται ανελαστικά από το Σύνταγμα, τις γενικές αρχές του δικαίου, τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και άλλες ειδικές διατάξεις. Συνεπώς, σε όποια περίπτωση κριθεί απαραίτητο σε κάθε στάδιο μιας δίκης, ο δικαστής κινούμενος στα ανωτέρω όρια μπορεί να ενημερώνει μόνον για θεσμικά ζητήματα, προκειμένου να πληροφορείται έγκυρα ο πολίτης το πλαίσιο εντός του οποίου διεξάγονται οι διαδικασίες και όχι για τα ζητήματα ουσίας που εξετάζονται κατά την διάρκεια τους. Η αναγκαία και υποχρεωτική μυστικότητα δεν σημαίνει όμως και έλλειψη διαφάνειας. Αντίθετα, είναι βέβαιο ότι οτιδήποτε συμβαίνει στην δύσκολη πορεία κάθε υπόθεσης διέπεται από διαδικασίες ελέγχου και από εξασφαλιστικές δικλείδες που ενισχύουν τη πιστότητα μιας δίκαιης απόφασης.
Σε μια κοινωνία που επιθυμεί να λειτουργεί οργανωμένα μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι απαίτηση και υποχρέωση μας είναι η προστασία του θεσμού της Δικαιοσύνης. Με αυτό το πνεύμα οι δικαστικοί λειτουργοί οφείλουν πάντα να «μιλούν» με τις αποφάσεις τους και επιπλέον να μιλούν γι’ αυτές μόνο όταν τούτο είναι νόμιμο και σκόπιμο.
Ο κ. Παναγιώτης Λυμπερόπουλος είναι Αρεοπαγίτης και Εκπρόσωπος Τύπου του Ανώτατου Δικαστηρίου.
