Πέμπτη 4 Μαΐου 2023

"Σκιές στο... περιστύλιο"!


Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης


Πρώτος άνοιξε τη συζήτηση ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ξενοφών Κοντιάδης, πριν από την ανακήρυξη των συνδυασμών των κομμάτων από τον Αρειο Πάγο. Με αφορμή τους αποκλεισμούς κομμάτων στα δεξιά του πολιτικού φάσματος και όλα όσα είχαν παρατηρηθεί έως εκείνη τη στιγμή, με ανάρτησή του στο facebook επεσήμανε ότι «για πρώτη φορά στα 49 χρόνια από τη Μεταπολίτευση δημιουργούνται σκιές ως προς την τήρηση του Συντάγματος κατά τη διαδικασία των εκλογών».

Συγκεκριμένα, δήλωσε: «Ο εκλογικός αποκλεισμός θα δώσει φτερά στο κόμμα Κασιδιάρη, που πιθανόν θα βρει άλλο σχήμα ώστε να εκπροσωπηθεί στη Βουλή μετά τις εκλογές της 2ας Ιουλίου. Επίσης, θα ανοίξει μια μεγάλη, ευρωπαϊκή συζήτηση με αφορμή την αναμενόμενη προσφυγή του στο ΕυρΔΔΑ, με λιγότερο προβλέψιμη έκβαση σε σύγκριση με τις προσφυγές στην ελληνική Δικαιοσύνη (Αρειο Πάγο και στη συνέχεια Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο).

Το κρισιμότερο είναι, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη και τον αποκλεισμό του κόμματος Εμφιετζόγλου – Μπογδάνου, που δεν είναι πειστικά αιτιολογημένος, ότι διαμορφώνεται σταδιακά στην κοινή γνώμη η αντίληψη ότι η κυβέρνηση μεθοδεύει την “εκκαθάριση” των κομμάτων στα δεξιά της, προκαλώντας υπόνοιες δικαιοκρατικών ολισθημάτων. Η τροπολογία της τελευταίας στιγμής για τη σύνθεση του Α1 Τμήματος και η “υπόθεση Τζανερίκου” συνέτειναν στη διαμόρφωση αυτής της αντίληψης.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σήμερα αν ο αποκλεισμός των κομμάτων αυτών θα βοηθήσει το κυβερνών κόμμα να κερδίσει τις ερχόμενες εκλογές ή να πάρει αυτοδυναμία στις επόμενες, όμως βέβαιο είναι ότι για πρώτη φορά στα 49 χρόνια της Μεταπολίτευσης δημιουργούνται σκιές ως προς την τήρηση του Συντάγματος κατά τη διεξαγωγή των εκλογών. Αυτό αποτελεί ένα σοβαρό πλήγμα για το δημοκρατικό κεκτημένο της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, που είχε διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού σε εποχές πολύ μεγαλύτερης πολιτικής πόλωσης και κοινωνικής έντασης».

Οταν έκανε αυτή τη δήλωση ο γνωστός συνταγματολόγος είχαν γίνει γνωστά μέχρι εκείνη τη στιγμή τα εξής: Τρεις αρχηγοί κομμάτων, κοινοβουλευτικών και εξωκοινοβουλευτικών, είχαν προβεί σε εντονότατες διαμαρτυρίες για το ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής δικαιολογητικών συμμετοχής στις εκλογές (ονόματα υποψήφιων βουλευτών) μέσω της εταιρίας Singular Logic.

Επρόκειτο για την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία έκανε διάβημα στην υπουργό Εσωτερικών Καλλιόπη Σπανού επειδή το σύστημα «πετούσε» το κόμμα της έξω (περιέγραψε, εμφανώς σοκαρισμένη, την εμπειρία της σε τηλεοπτικό σταθμό), τον πρόεδρο της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκο Βελόπουλο ο οποίος, λόγω ανάλογων προβλημάτων που ξεπέρασε την τελευταία στιγμή, ζήτησε να ελεγχθεί μέσω του συνηγόρου του το λογισμικό έκδοσης εκλογικών αποτελεσμάτων από την εν λόγω εταιρία, και τον πρόεδρο του κόμματος «Ελληνες Χριστιανοδημοκράτες» Νίκο Νικολόπουλο, ο οποίος κατήγγειλε τον αποκλεισμό του επειδή δεν κατάφερε, λόγω κρασαρίσματος των συστημάτων της εταιρίας, να υποβάλει συνδυασμούς!

Τα περίεργα, ωστόσο, δεν τελείωσαν εκεί. Συνεχίστηκαν μετά και την ανάγνωση του σκεπτικού της απόφασης του Α1 Τμήματος, η οποία επέχει μορφή διοικητικής πράξης για τους αποκλεισμούς των κομμάτων «Εθνικό Κόμμα “Ελληνες”», «Ευ-Κίνηση», «Πράσινο και μωβ», «Πατριωτική Ενωση», «Πατρίδα», τα οποία, όλως συμπτωματικώς, απειλούσαν να κόψουν ψήφους από τη Ν.Δ. σε διαφορετικά ακροατήρια. Νεανικά και μη, φιλελεύθερα και συντηρητικά. Το κόμμα Ευμορφίδη «Ευ-Κίνηση» είχε τα χαρακτηριστικά ενός φιλελεύθερου Ποταμιού. Αποκλείστηκε.

Ο επικεφαλής του, εξοργισμένος, μίλησε για «τρικλοποδιές» που του βάζουν κάποιοι, για «αήθεις επιθέσεις» και για αποκλεισμό επειδή το ηλεκτρονικό σύστημα της Singular Logic δεν αποδέχθηκε την υποβολή των συνδυασμών του! Το κόμμα «Πράσινο και μωβ», που οργάνωσε μαζί με άλλους η ακτιβίστρια Βασιλική Γραμματικογιάννη, είχε «σημαία» το περιβάλλον και εργάζονταν για αυτό 1.000 νέοι και νέες από το εξωτερικό, οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει τις εργασίες τους προσωρινά για να έρθουν στην Ελλάδα και να υποστηρίξουν το εγχείρημα.

Τα κόμματα «Εθνικό Κόμμα “Ελληνες”», Πατριωτική Ενωση, Πατρίδα και Ελληνες Χριστιανοδημοκράτες θα έκοβαν δυνητικά ψήφους από τη Ν.Δ. Τα μόνα κόμματα που απέμειναν στα δεξιά της Ν.Δ. από τα προς ανακήρυξη είναι η «Δημιουργία Ξανά» του Θάνου Τζήμερου, που δηλώνει ότι θα δώσει ψήφο ανοχής στην κυβέρνηση της Ν.Δ., και το ΕΑΝ του εισαγγελέα Κανελλόπουλου, το οποίο στελεχώνεται με γοργούς ρυθμούς με πρώην βουλευτές του ΛΑΟΣ.
Δικαστική κρίση

Οι εκπλήξεις, ωστόσο, δεν σταματούν εδώ. Από μια πρώτη ανάγνωση του σκεπτικού της απόφασης, την ανάγνωση των συνδυασμών κομμάτων που ανακηρύχθηκαν και το ρεπορτάζ προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα: πρώτον, ανάμεσα στα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το Α1 Τμήμα για να θεμελιώσει τον συλλογισμό του ότι ο έγκλειστος του Δομοκού έχει στόχο την κατάλυση της δημοκρατίας είναι ότι δεν αποδοκίμασε ποτέ τη ρητορική μίσους και ότι χρησιμοποιούσε καραμπίνα για την εκπαίδευση ταγμάτων εφόδου κατά της δημοκρατίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο εν λόγω Κασιδιάρης αθωώθηκε προσφάτως σε δίωξη που εκκρεμούσε εναντίον του για υποκίνηση φυλετικού μίσους κατά μουσουλμάνου βουλευτή, με απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, ενώ έχει αθωωθεί παλαιότερα για την καραμπίνα που βρέθηκε στην κατοχή του με άλλη δικαστική απόφαση. Προκαλεί εντύπωση, λοιπόν, η επίκληση από τη Δικαιοσύνη ως λόγων αποκλεισμού γεγονότων για τα οποία υπάρχει ήδη δικαστική κρίση. Πόσο μάλλον όταν αυτοί αναφέρονται ως αληθή γεγονότα σε μια διοικητική πράξη προς αιτιολόγησή της.

Σύμφωνα με δικαστικούς κύκλους, ένας λάθος συλλογισμός δικαστηρίου εκδίδοντος διοικητική πράξη δεν αρκεί για να καταρριφθεί απόφαση, αν άλλοι λόγοι τη θεμελιώνουν ισχυρά (θεωρία επάλληλων αιτιολογιών), ωστόσο αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι πρόκειται για μνημειώδη γκάφα και προχειρότητα. Πόσο μάλλον αν αυτό το επιχείρημα περί «καραμπίνας» περιέχεται στα υπομνήματα τα οποία κατέθεσαν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, που παρενέβησαν στη δίκη. Εχει επίσης ενδιαφέρον αν έγινε έλεγχος συνταγματικότητας του νόμου ή όχι.

Ενας δικαστής μειοψήφησε, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι είναι αντισυνταγματική η τροπολογία περιορισμένης κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης (την καταψήφισαν το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΜέΡΑ25 και η Ελληνική Λύση), αλλά είναι άγνωστο αν προηγήθηκε έλεγχος συμβατότητας της τροπολογίας με το Σύνταγμα. Οσον αφορά το κόμμα «Πατριωτική Ενωση», που κόπηκε επειδή υπεβλήθη προσφυγή από άλλο κόμμα (ΕΛΛΙΑ), το οποίο έφερε στον τίτλο του και αυτό μερικώς το ίδιο όνομα, αξίζει να σημειωθούν τα εξής: Ούτε το κόμμα που κέρδισε την προσφυγή κατά του κόμματος Εμφιετζόγλου θα συμμετάσχει στις εκλογές, καθώς απερρίφθησαν οι συνδυασμοί του! Φοβήθηκαν κάποιοι μήπως ψηφιστεί αυτό ως η γνήσια «Πατριωτική Ενωση»;

Πέραν αυτών, όπως επεσήμανε ο καθηγητής Κοντιάδης, υπάρχουν πολλές ασάφειες. Πώς είναι δυνατόν να μετέχουν στις εκλογές κόμματα με παρεμφερείς ονομασίες, όπως «ΚΚΕ» και «ΚΚΕ μ-λ», αλλά να μην μπορούν να μετέχουν κόμματα που περιέχουν στον τίτλο τους τον ίδιο όρο «Πατριωτική Ενωση»; Ομοίως αποκλείστηκε από τις εκλογές ένα άλλο κόμμα που έφερε τον τίτλο «Ελληνες», το οποίο είχε υποβάλει ένσταση κατά του κόμματος Κασιδιάρη. Μήπως για τον φόβο των Ιουδαίων και εδώ; Μη νομίσουν οι ψηφοφόροι ότι είναι το κόμμα Κασιδιάρη;

Εκπλήξεις υπάρχουν και για τα φιλελεύθερα κόμματα που θέλησαν να διεκδικήσουν την ψήφο των Ελλήνων. Οι συνδυασμοί του φιλελεύθερου κόμματος περιβάλλοντος «Πράσινο και μωβ» απερρίφθησαν ως εκπρόθεσμοι, χωρίς να αιτιολογηθεί στους εκπροσώπους του το γιατί. Οπως μας επισημαίνεται από στελέχη του κόμματος αυτού, το προεδρείο του Α1 Τμήματος αρνήθηκε να δώσει τον λόγο στον εκπρόσωπό του Νίκο Χρυσόγελο για να αντικρούσει τους ισχυρισμούς με βάση το συνταγματικό δικαίωμα για προηγούμενη ακρόαση, ενώ, αντιθέτως, δόθηκε ο λόγος στον Κωνσταντίνο Μπογδάνο για ανάλογο θέμα. Οι συνδυασμοί του εκκεντρικού επιχειρηματία της Cocomat Παύλου Ευμορφίδη επίσης απερρίφθησαν.

Τελευταίο, αλλά όχι έλασσον: Το κόμμα «Πατρίδα» της Αφροδίτης Λατινοπούλου δεν ανακηρύχθηκε ύστερα από ένσταση του κοιμώμενου κόμματος «ΠΑΤΡΙΔΑ», το οποίο δεν μετέχει στις εκλογές! Και το ωραιότερο: Ο Αρειος Πάγος δεν επιστρέφει τα παράβολα ύψους 40.000 ευρώ στα κόμματα που δεν ανακήρυξε, ενώ μέχρι στιγμής αρνείται να τους διαβιβάσει τη λίστα με τα ονόματα των υπαρχόντων κομμάτων, ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες καταστάσεις στις δεύτερες εκλογές, αν αυτές διεξαχθούν! Κάπως έτσι, από 50 κόμματα που επεδίωξαν να ανακηρυχθούν, τελικώς ανακηρύχθηκαν 36. Υπό το φως αυτών των δεδομένων, αξίζει να διαβάσει κανείς μία ακόμη φορά την ανάρτηση του καθηγητή Κοντιάδη. Και να θυμηθεί παραλλαγμένη μια φράση συμβούλου του προέδρου Κλίντον: «Είναι η δημοκρατία, ανόητοι»!