Λένε ότι, "ηθοποιός σημαίνει ΦΩΣ"!
Κι αυτό το απέδειξαν, με πολλή λάμψη και φως, οι δικηγόροι, που έγιναν ηθοποιοί, γιά χάρη μιάς μοναδικής και ξεχωριστής παράστασης, που παίχτηκε στο Ναύπλιο, στην ιστορική Πλατεία Συντάγματος, την 9η Ιουλίου, στις 9 το βράδυ και ήταν κοινή πρωτοβουλία της Ενωσης Ελλήνων Ποινικολόγων και της Ενωσης Ελλήνων Νομικών e-Θέμις.
Η παράσταση "Η Δίκη του Κολοκοτρώνη", άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της στα θεατρικά δρώμενα της εποχής, αφού στους ρόλους των ηθοποιών ήταν μόνο δικηγόροι.
Ο Ηλίας Αναγνωστόπουλος, ο οποίος παράλληλα με τη Νομική, φοίτησε και σε Δραματική Σχολή, εάν τελικά είχε γίνει ηθοποιός, σίγουρα θα ήταν φως!
Μετά την πολύ επιτυχημένη παράσταση της "Δίκης του Κολοκοτρώνη", στο Ναύπλιο, ο Ηλίας Αναγνωστόπουλος, μίλησε στις "Δικογραφίες" και αποκάλυψε άγνωστες πτυχές της.
ΜΠΕΝΕΑ: Γιατί επιλέξατε τη "Δίκη του Κολοκοτρώνη"?
ΜΠΕΝΕΑ: O Πυρομάλλης ήθελε?
Μετά την πολύ επιτυχημένη παράσταση της "Δίκης του Κολοκοτρώνη", στο Ναύπλιο, ο Ηλίας Αναγνωστόπουλος, μίλησε στις "Δικογραφίες" και αποκάλυψε άγνωστες πτυχές της.
ΜΠΕΝΕΑ: Γιατί επιλέξατε τη "Δίκη του Κολοκοτρώνη"?
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Θέλαμε με κάποιο τρόπο, να συμμετάσχουμε στον εορτασμό γιά τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.
Η αρχική ιδέα ήταν να οργανωθεί κάποια επιστημονική εκδήλωση και σκεφτήκαμε τη Δίκη Κολοκοτρώνη, επειδή σχετίζεται με την Επανάσταση, είναι στη Μετεπαναστατική περίοδο. Την επιστημονική εκδήλωση την πραγματοποιήσαμε το Σεπτέμβριο του ΄21 στον κήπο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, από την οποία προέκυψε και το βιβλίο που εκδόθηκε από τη Νομική Βιβλιοθήκη. Μία εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν Συνταγματολόγοι, Ιστορικοί και Ποινικολόγοι. Ο Πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Νομικών e - Θέμις Δημήτρης Αναστασόπουλος και η Ιωάννα Αναστασοπούλου της δικής μας Ένωσης πρότειναν να γίνει μία εκδήλωση, που θα έχει δύο μέρη, ένα επιστημονικό και το άλλο θεατρικό. Αυτό πολύ αόριστα ως ιδέα, για κάποιο θεατρικό δρώμενο. Εγώ είχα επιφυλάξεις και τους είπα, τι, θα βάλουμε φουστανέλες, να κάνουμε φολκλορικά, σαν την αναπαράσταση της Μάχης της Σαλαμίνας;
ΜΠΕΝΕΑ: Και βρέθηκες να πρωταγωνιστείς!
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Αναστασόπουλος, μέσω της θεατρικής ομάδας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών γνώριζε τον Σταύρο Καραγιάννη, τον σκηνοθέτη, και του μετέφερε την ιδέα. Ούτε μου είχε περάσει από το μυαλό ότι, θα παίζαμε εμείς τους ρόλους. Φαντάστηκα ότι, θα αναθέσουμε σε ηθοποιούς, να παίξουν τους βασικούς τους. Ο Καραγιάννης ήλθε σε επαφή με τους Ρέππα - Παπαθανασίου για να συνθέσουν ένα θεατρικό έργο βασισμένο στα Πρακτικά της δίκης. Πράγματι, έγραψαν ένα εξαιρετικό έργο σε σύντομο χρόνο, μέσα σε ένα -ενάμιση μήνα. Ο Καραγιάννης σκέφτηκε να δοκιμάσει να κάνει την παράσταση με μη επαγγελματίες ηθοποιούς, με δικηγόρους. Όταν γίνονταν οι σχετικές συζητήσεις, είχε επισημανθεί ότι συνήθως ο προβολέας πέφτει στους Πολυζωίδη και Τερτσέτη, που πράγματι επέδειξαν συμπεριφορά ιστορική με μεγάλη αξία διαχρονικά. Όμως στη δίκη αυτή υπήρξαν και σπουδαίοι δικηγόροι, που ο ρόλος τους, δεν έχει αναδειχθεί. Όπως και ο Επίτροπος Επικρατείας, Εδουάρδος Μάσων, που ήταν Φιλέλληνας, μια ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που βρέθηκε, να κατέχει την έδρα του Επιτρόπου. Στη σύλληψη του έργου, συμφωνήθηκε, πρώτον, να αναδειχθεί ο ρόλος όλων των παραγόντων της δίκης, και δεύτερον, να μην είναι παρόντες οι κατηγορούμενοι. Με τη σκέψη ότι, το να βάλεις κάποιον να υποδύεται τον Κολοκοτρώνη, ή τον Πλαπούτα, μπορούσε εύκολα να αποτύχει. Επειδή πρόκειται για σύμβολα και με τα σύμβολα καθένας συνδυάζει δικές του προσδοκίες, αναμνήσεις, σκέψεις και εικόνες, το να μην είναι παρόντες απελευθερώνει τη φαντασία.
Η αρχική ιδέα ήταν να οργανωθεί κάποια επιστημονική εκδήλωση και σκεφτήκαμε τη Δίκη Κολοκοτρώνη, επειδή σχετίζεται με την Επανάσταση, είναι στη Μετεπαναστατική περίοδο. Την επιστημονική εκδήλωση την πραγματοποιήσαμε το Σεπτέμβριο του ΄21 στον κήπο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, από την οποία προέκυψε και το βιβλίο που εκδόθηκε από τη Νομική Βιβλιοθήκη. Μία εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν Συνταγματολόγοι, Ιστορικοί και Ποινικολόγοι. Ο Πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Νομικών e - Θέμις Δημήτρης Αναστασόπουλος και η Ιωάννα Αναστασοπούλου της δικής μας Ένωσης πρότειναν να γίνει μία εκδήλωση, που θα έχει δύο μέρη, ένα επιστημονικό και το άλλο θεατρικό. Αυτό πολύ αόριστα ως ιδέα, για κάποιο θεατρικό δρώμενο. Εγώ είχα επιφυλάξεις και τους είπα, τι, θα βάλουμε φουστανέλες, να κάνουμε φολκλορικά, σαν την αναπαράσταση της Μάχης της Σαλαμίνας;
ΜΠΕΝΕΑ: Και βρέθηκες να πρωταγωνιστείς!
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Αναστασόπουλος, μέσω της θεατρικής ομάδας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών γνώριζε τον Σταύρο Καραγιάννη, τον σκηνοθέτη, και του μετέφερε την ιδέα. Ούτε μου είχε περάσει από το μυαλό ότι, θα παίζαμε εμείς τους ρόλους. Φαντάστηκα ότι, θα αναθέσουμε σε ηθοποιούς, να παίξουν τους βασικούς τους. Ο Καραγιάννης ήλθε σε επαφή με τους Ρέππα - Παπαθανασίου για να συνθέσουν ένα θεατρικό έργο βασισμένο στα Πρακτικά της δίκης. Πράγματι, έγραψαν ένα εξαιρετικό έργο σε σύντομο χρόνο, μέσα σε ένα -ενάμιση μήνα. Ο Καραγιάννης σκέφτηκε να δοκιμάσει να κάνει την παράσταση με μη επαγγελματίες ηθοποιούς, με δικηγόρους. Όταν γίνονταν οι σχετικές συζητήσεις, είχε επισημανθεί ότι συνήθως ο προβολέας πέφτει στους Πολυζωίδη και Τερτσέτη, που πράγματι επέδειξαν συμπεριφορά ιστορική με μεγάλη αξία διαχρονικά. Όμως στη δίκη αυτή υπήρξαν και σπουδαίοι δικηγόροι, που ο ρόλος τους, δεν έχει αναδειχθεί. Όπως και ο Επίτροπος Επικρατείας, Εδουάρδος Μάσων, που ήταν Φιλέλληνας, μια ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που βρέθηκε, να κατέχει την έδρα του Επιτρόπου. Στη σύλληψη του έργου, συμφωνήθηκε, πρώτον, να αναδειχθεί ο ρόλος όλων των παραγόντων της δίκης, και δεύτερον, να μην είναι παρόντες οι κατηγορούμενοι. Με τη σκέψη ότι, το να βάλεις κάποιον να υποδύεται τον Κολοκοτρώνη, ή τον Πλαπούτα, μπορούσε εύκολα να αποτύχει. Επειδή πρόκειται για σύμβολα και με τα σύμβολα καθένας συνδυάζει δικές του προσδοκίες, αναμνήσεις, σκέψεις και εικόνες, το να μην είναι παρόντες απελευθερώνει τη φαντασία.
ΜΠΕΝΕΑ: H πρώτη σκέψη όλων μας, όταν πληροφορηθήκαμε ότι, ετοιμάζετε την παράσταση ήταν, ποιός θα παίξει τον Κολοκοτρώνη.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Aλλωστε, ο Κολοκοτρώνης μπορεί να ήταν ήδη εθνικό σύμβολο, αλλά στη δίκη είχε πολλή μικρή λεκτική συμμετοχή. Απολογήθηκε σύντομα και τίποτε άλλο. Η δίκη έγινε μεταξύ του Μάσωνος και των συνηγόρων.
ΜΠΕΝΕΑ: Πώς έγινε η επιλογή των δικηγόρων - ηθοποιών?
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όταν ο Καραγιάννης κάλεσε σε οντισιόν ερασιτέχνες, εγώ είπα, τουλάχιστον τους βασικούς ρόλους να τους παίξουν επαγγελματίες, γιατί αλλιώς μπορεί να γίνουμε ρεζίλι. Η συνάδελφος Ιωάννα Αναστασοπούλου ήθελε να με πείσει, να πάω στην οντισιόν αλλ´ εγώ δεν ήθελα. Ερχόταν λοιπόν και μου έλεγε: "Ελάτε κι εσείς μιά βόλτα, να τους δείτε..» Tέλος πάντων πήγα, στον κινηματογράφο «Άνεσις», όπου η οντισιόν. Εκεί διαβάζαμε κείμενα από διάφορους βασικούς ρόλους, για να δει ο σκηνοθέτης ποιος κάνει για τον κάθε ρόλο. Η Αναστασοπούλου πρότεινε για Πολυζωίδη, τον Γιώργο Πυρομάλλη, που έχει επιβάλλον και σκηνική παρουσία και θα ταίριαζε με ένα Επίτροπο, επίσης επιβλητικό.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Aλλωστε, ο Κολοκοτρώνης μπορεί να ήταν ήδη εθνικό σύμβολο, αλλά στη δίκη είχε πολλή μικρή λεκτική συμμετοχή. Απολογήθηκε σύντομα και τίποτε άλλο. Η δίκη έγινε μεταξύ του Μάσωνος και των συνηγόρων.
ΜΠΕΝΕΑ: Πώς έγινε η επιλογή των δικηγόρων - ηθοποιών?
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όταν ο Καραγιάννης κάλεσε σε οντισιόν ερασιτέχνες, εγώ είπα, τουλάχιστον τους βασικούς ρόλους να τους παίξουν επαγγελματίες, γιατί αλλιώς μπορεί να γίνουμε ρεζίλι. Η συνάδελφος Ιωάννα Αναστασοπούλου ήθελε να με πείσει, να πάω στην οντισιόν αλλ´ εγώ δεν ήθελα. Ερχόταν λοιπόν και μου έλεγε: "Ελάτε κι εσείς μιά βόλτα, να τους δείτε..» Tέλος πάντων πήγα, στον κινηματογράφο «Άνεσις», όπου η οντισιόν. Εκεί διαβάζαμε κείμενα από διάφορους βασικούς ρόλους, για να δει ο σκηνοθέτης ποιος κάνει για τον κάθε ρόλο. Η Αναστασοπούλου πρότεινε για Πολυζωίδη, τον Γιώργο Πυρομάλλη, που έχει επιβάλλον και σκηνική παρουσία και θα ταίριαζε με ένα Επίτροπο, επίσης επιβλητικό.
ΜΠΕΝΕΑ: O Πυρομάλλης ήθελε?
ANΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, μετά από κάποιες δοκιμές. Για μένα πρότεινε να υποδυθώ το συνήγορο του Κολοκοτρώνη, Παναγή Βαλσαμάκη. Στο ρόλο του Επιτρόπου ο σκηνοθέτης δοκίμασε διάφορους και κατέληξε στον Δημήτρη Βαλάση.
ΜΠΕΝΕΑ: Hταν καλός ο Βαλάσης ως Μάσων..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Nαι και ταίριαζε με τον Πολυζωίδη.
ΜΠΕΝΕΑ: Hταν καλός ο Βαλάσης ως Μάσων..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Nαι και ταίριαζε με τον Πολυζωίδη.
MΠΕΝΕΑ: Hταν και οι δύο επιβλητικοί. Οπως πολύ καλός ήταν ο Περικλής Κοντόγγονας στον ρόλο του Χριστόδουλου Κλονάρη, συνηγόρου του Δ. Πλαπούτα.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ταλέντο! Και αρχίζουνε οι πρόβες. Μας βοήθησε εκεί ότι, ήταν κορωνοιός, δεν είχαμε δικαστήρια..
ΜΠΕΝΕΑ: O κορωνοϊός λοιπόν ήταν η... αιτία της επιτυχίας?
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Eπειδή οι μήνες, που κάναμε την πρόβα για την πρώτη παράσταση ήταν πολλοί μήνες και χρειαστήκανε πολλές πρόβες, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, εαν δεν είχαμε τον κορωνοϊό, δεν θα βρίσκαμε το χρόνο. Aπο ΄κει αρχίσαμε να μαθαίνουμε τα μυστικά του θεάτρου. Ακόμη και όταν μάθεις το κείμενο, στις πρώτες προσπάθειες που το λες, απαγγέλλεις απλώς το κείμενο. Είναι λίγο σαν ανακοίνωση. Επίσης, επειδή είσαι προσηλωμένος στο δικό σου το κείμενο, δεν ακούς τους άλλους. Τους ακούς, αλλά δεν τους ακούς! Πρέπει να αφομοιώσεις το κείμενο πολύ καλά, για να μην έχεις την αγωνία της επόμενης λέξης, που δεν σε αφήνει να εκφραστείς με φυσικότητα. Είναι όπως στο σχολείο, που λες το ποίημα, γιατί πρέπει να το πεις, οπότε δεν δουλεύει η αλληλόδραση με τους υπολοίπους.
ΜΠΕΝΕΑ: Eνώ στην παράσταση δεν μπορούσατε φυσικά να κάνετε κάτι τέτοιο.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μας τα έλεγε. Εχει μία κατ΄αρχήν σύλληψη, αλλά ακολουθούν προσαρμογές και αλλαγές. Πες το αυτό από άλλη γωνία, πώς να κατέβεις από το σκαλοπάτι, πού να σταθείς κλπ. Αυτή είναι κι η αξία της σκηνοθεσίας.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Aυτό που μου άρεσε, πέραν της εκπαίδευσης της θεατρικής, ήταν ότι μελέτησα ιστορικά την περίοδο αυτή, με τρόπο που δεν είχα μελετήσει. Είχα μεν μία γενική γνώση, αλλά εδώ μελέτησα τα πρόσωπα της δίκης, τη βιογραφία τους, τη δράση τους την πολιτική, το ιστορικό υπόβαθρο της δράσης αυτών των ανθρώπων. Για παραστάσεις που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα, όσο περισσότερα ξέρεις για τη συγκεκριμένη εποχή, τόσο περισσότερο μπορείς να αποδώσεις ένα ρόλο.
ΜΠΕΝΕΑ: Πώς καλύψατε το κόστος των παραστάσεων? Γιατί σίγουρα στοίχισαν πολύ..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Mε χορηγίες. Δεν μας χρηματοδότησε η Επιτροπή Ελλάδα 2021 αλλά μας έθεσε ευγενώς υπό την αιγίδα της. Το κόστος κάλυψαν διάφοροι φορείς, ιδιωτικοί και δημόσιοι, στους οποίους οφείλουμε ευχαριστίες. Άρεσε η ιδέα μας και την υποστήριξαν γενναιόδωρα. Αυτός ο εορτασμός των 200 χρόνων, ήταν ωραίος εορτασμός. Και είναι πρώτη φορά, που και βιβλία σημαντικά κυκλοφόρησαν και δημοσιεύματα. Εγινε μια προσέγγιση πιο αποστασιοποιημένη σε σχέση με το παρελθόν.
ΜΠΕΝΕΑ: Πως ερμηνεύεις το ενδιαφέρον του κόσμου?
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Eίναι και το όνομα Κολοκοτρώνης, που σημαίνει ό,τι σημαίνει, αλλά και το ότι είναι δίκη. Και παλαιότερες προσπάθειες είχαν απήχηση, όπως η "Δίκη των Δικαστών" στον κινηματογράφο. Στις αρχές του 1900 ο Τάκης Κανδηλώρος δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη δίκη βασισμένο στα Πρακτικά της, που είχε μεγάλη επιτυχία. Ένα χειρόγραφό του περιέχεται και στο πρόγραμμα της παράστασης, το πρωτότυπο έχει στην κατοχή του ο εγγονός του, ιατρός, που ζει στη Γαλλία και πληροφορήθηκε ότι, ετοιμάζαμε παράσταση στο Ηρώδειο. Βρήκα επίσης βιβλία στη Βιβλιοθήκη της Βουλής καθώς και εφημερίδα της εποχής που είχε δημοσιεύσει την απόφαση του δικαστηρίου που αθώωσε τους Πολυζωίδη και Τερτσέτη λίγους μήνες μετά τη δίκη Κολοκοτρώνη. Άρχισα να την αναζητώ όταν νοσηλευόμουν με κορωνοϊό στο "Σωτηρία", ψάχνοντας εφημερίδες του Ναυπλίου και έτσι την βρήκα.
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μικρός, στον κήπο του σπιτιού μας έπαιζα Καραγκιόζη για τα παιδιά της γειτονιάς. Μου είχε φτιάξει ο πατέρας μου φιγούρες Καραγκιόζη, γιατί ζωγράφιζε ωραία, και στο διάλειμμα, έστυβα και λεμονάδες, αντί 20 λεπτών. Μετά, όταν μπήκα στη Νομική, ο πατέρας μου είχε φίλο έναν σημαντικό ηθοποιό, το Νίκο Παπακωνσταντίνου, που δίδασκε ορθοφωνία στη Δραματική του Εθνικού Θεάτρου. Μου είπε τότε ο πατέρας μου, αφού μπήκες στη Νομική και σε ενδιαφέρει το ποινικό, πήγαινε στον Παπακωνσταντίνου, να σε ελέγξει για ορθοφωνία. Με είδε λοιπον αυτός ο καλός άνθρωπος και μου είπε ότι, γενικά μιλάω καλά, αλλά κάναμε μαθήματα. Πολλά μαθήματα, με πολλές υποδείξεις, γιά το πως χρησιμοποιείς τη φωνή χωρίς να την «πνίγεις». Μου είπε πήγαινε γράψου σε μιά σχολή θεάτρου, γιατί είσαι καλός θα σου αρέσει. Πήγα πράγματι γιά ένα διάστημα, αλλά μετά δεν ευκαιρούσα και δεν το συνέχισα. Υπό αυτή την έννοια είχα μία μικρή... εσάνς!
ΜΠΕΝΕΑ: Εσανς ναι. Αλλά εγώ σε ρώτησα εάν θα μπορούσες να είσαι ηθοποιός.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ίσως θα μπορούσα. Δεν ξέρω εάν θα το επέλεγα, αλλά είναι κάτι, που είναι γοητευτικό! Θα μπορούσε να ήταν μια επιλογή μου χωρίς όμως να ξέρω πόσο καλά θα τα κατάφερνα, σε αντίθεση με την επιλογή μου να γίνω δικηγόρος, για την οποία ένιωθα πιο σίγουρος.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ταλέντο! Και αρχίζουνε οι πρόβες. Μας βοήθησε εκεί ότι, ήταν κορωνοιός, δεν είχαμε δικαστήρια..
ΜΠΕΝΕΑ: O κορωνοϊός λοιπόν ήταν η... αιτία της επιτυχίας?
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Eπειδή οι μήνες, που κάναμε την πρόβα για την πρώτη παράσταση ήταν πολλοί μήνες και χρειαστήκανε πολλές πρόβες, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, εαν δεν είχαμε τον κορωνοϊό, δεν θα βρίσκαμε το χρόνο. Aπο ΄κει αρχίσαμε να μαθαίνουμε τα μυστικά του θεάτρου. Ακόμη και όταν μάθεις το κείμενο, στις πρώτες προσπάθειες που το λες, απαγγέλλεις απλώς το κείμενο. Είναι λίγο σαν ανακοίνωση. Επίσης, επειδή είσαι προσηλωμένος στο δικό σου το κείμενο, δεν ακούς τους άλλους. Τους ακούς, αλλά δεν τους ακούς! Πρέπει να αφομοιώσεις το κείμενο πολύ καλά, για να μην έχεις την αγωνία της επόμενης λέξης, που δεν σε αφήνει να εκφραστείς με φυσικότητα. Είναι όπως στο σχολείο, που λες το ποίημα, γιατί πρέπει να το πεις, οπότε δεν δουλεύει η αλληλόδραση με τους υπολοίπους.
ΜΠΕΝΕΑ: Πόσο καιρό σάς πήρε να ξεπεράσετε την παπαγαλία?
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ξεκινήσαμε Μάιο - Ιούλιο - Ιούλιο και μετά συνεχίσαμε το Σεπτέμβριο, για να γίνει τον Οκτώβριο στο Ηρώδειο η παράσταση. Και μετά στο Μέγαρο. Ματαιώθηκε στον Πειραιά, επειδή εγώ κόλλησα κορωνοϊό. Σε όλη αυτή τη μακροχρόνια προετοιμασία ο Σταύρος Καραγιάννης και η βοηθός σκηνοθέτη Έλενα Σταύρου μάς καθοδήγησαν με αξιοθαύμαστη υπομονή και ευγένεια.
ΜΠΕΝΕΑ: Ολο αυτό το στήσιμο της παράστασης με το Χορό, πως έγινε?
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Καραγιάννης συνεργάστηκε με τον πολύ δημιουργικό χορογράφο - σκηνογράφο Σταύρο Λίτινα, ο οποίος έχει χοροθέατρο, και έτσι καλλιεργήθηκε η ιδέα του Χορού. Αυτά τα χτυπήματα με τα πόδια και τα χέρια στη διάρκεια της παράστασης παραπέμπουν σε φλαμένκο. Τα κορίτσια του χορού κάνανε πολλές έξτρα πρόβες και «έδεσαν» εξαιρετικά την παράσταση. Επιπλέον, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου έντυσε μουσικά την παράσταση και συνέθεσε δύο εμπνευσμένα και συγκινητικά τραγούδια, που έδωσαν άλλη διάσταση, με τις σπουδαίες φωνές του Μανώλη Μητσιά, της Βερόνικας Δαβάκη και, στο Ναύπλιο, του Κώστα Μακεδόνα.
Αυτό που δυσκόλεψε εμάς τους ερασιτέχνες και είναι και η διαφορά με τη δίκη. Είναι ότι ο θεατρικός χρόνος είναι τρομερά σφιχτός. Σε μια πραγματική δίκη, θα χρειάζονταν πολλές ημέρες για να ολοκληρωθεί και αγορεύοντας ως συνήγορος έχεις το χρόνο να αναπτύξεις με άνεση όλα τα θέματα. Στο δικαστήριο εξάλλου δεν μπορείς και δεν πρέπει να αγορεύεις με την ένταση στο κόκκινο, θα ανεβάσεις σε κάποια σημεία, αλλά έχεις και όλη την άνεση να αξιοποιήσεις τις φράσεις-γέφυρα που σου δίνουν χρόνο.
Αυτό που δυσκόλεψε εμάς τους ερασιτέχνες και είναι και η διαφορά με τη δίκη. Είναι ότι ο θεατρικός χρόνος είναι τρομερά σφιχτός. Σε μια πραγματική δίκη, θα χρειάζονταν πολλές ημέρες για να ολοκληρωθεί και αγορεύοντας ως συνήγορος έχεις το χρόνο να αναπτύξεις με άνεση όλα τα θέματα. Στο δικαστήριο εξάλλου δεν μπορείς και δεν πρέπει να αγορεύεις με την ένταση στο κόκκινο, θα ανεβάσεις σε κάποια σημεία, αλλά έχεις και όλη την άνεση να αξιοποιήσεις τις φράσεις-γέφυρα που σου δίνουν χρόνο.
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ολα γίνονται στον πόντο και στο δευτερόλεπτο. Σου λέει ο σκηνοθέτης «άργησες να σηκωθείς". Τι πάει να πει αυτό, αναρωτιέσαι. Στο δικαστήριο δεν σκέφτεσαι αν θα σηκωθείς πιό γρήγορα ή πιό αργά. Στο θέατρο πρέπει να προσέξεις ένα σωρό λεπτομέρειες, πχ. πόσο γρήγορα θα περπατήσεις προς το μάρτυρα, πώς θα τον κοιτάξεις κλπ. Στο δικαστήριο δεν μετακινείσαι συνήθως από το έδρανο, κινείς τα χέρια σου και απευθύνεσαι στην έδρα. Στο θέατρο αντιθέτως κινείσαι με όλο σου το σώμα, πράγμα που μπορεί να σου δημιουργήσει αμηχανία. Και κάτι άλλο: Στο θέατρο πρέπει να μιλάς προς το κοινό και να κοιτάς το κοινό. Πολλές λεπτομέρειες που δεν ξέραμε και χρειάστηκε να μάθουμε.
ΜΠΕΝΕΑ: Πώς τα μάθατε? Σας τα έγραφε ο σκηνοθέτης?
ΜΠΕΝΕΑ: Tι ήταν αυτό, που σου άρεσε περισσότερο?
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Aυτό που μου άρεσε, πέραν της εκπαίδευσης της θεατρικής, ήταν ότι μελέτησα ιστορικά την περίοδο αυτή, με τρόπο που δεν είχα μελετήσει. Είχα μεν μία γενική γνώση, αλλά εδώ μελέτησα τα πρόσωπα της δίκης, τη βιογραφία τους, τη δράση τους την πολιτική, το ιστορικό υπόβαθρο της δράσης αυτών των ανθρώπων. Για παραστάσεις που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα, όσο περισσότερα ξέρεις για τη συγκεκριμένη εποχή, τόσο περισσότερο μπορείς να αποδώσεις ένα ρόλο.
ΜΠΕΝΕΑ: Πώς καλύψατε το κόστος των παραστάσεων? Γιατί σίγουρα στοίχισαν πολύ..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Mε χορηγίες. Δεν μας χρηματοδότησε η Επιτροπή Ελλάδα 2021 αλλά μας έθεσε ευγενώς υπό την αιγίδα της. Το κόστος κάλυψαν διάφοροι φορείς, ιδιωτικοί και δημόσιοι, στους οποίους οφείλουμε ευχαριστίες. Άρεσε η ιδέα μας και την υποστήριξαν γενναιόδωρα. Αυτός ο εορτασμός των 200 χρόνων, ήταν ωραίος εορτασμός. Και είναι πρώτη φορά, που και βιβλία σημαντικά κυκλοφόρησαν και δημοσιεύματα. Εγινε μια προσέγγιση πιο αποστασιοποιημένη σε σχέση με το παρελθόν.
ΜΠΕΝΕΑ: Θα την επαναλάβετε?
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχουμε πολλές προτάσεις αλλά δεν μπορούμε λόγω έλλειψης χρόνου να κάνουμε περιοδεία ανά την Ελλάδα. Βεβαίως, αν υπάρξει ευκαιρία, πχ για μια παράσταση στη Θεσσαλονίκη, ή εάν βρεθεί κάποιος να χρηματοδοτήσει παράσταση στο εξωτερικό για την ομογένεια, θα μπορούσαμε να το δούμε. Είχε πράγματι μεγάλη απήχηση η παράσταση και φαίνεται να έχει δυναμική. Στο Ηρώδειο μπορεί να πει κανείς ήταν οι φίλοι μας, οι μαμάδες μας κλπ, αλλά στο Μέγαρο, όπως και τώρα στο Ναύπλιο, η παράσταση προσέλκυσε πλήθος κόσμου, πράγμα που δείχνει ότι έχει δυναμική.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Eίναι και το όνομα Κολοκοτρώνης, που σημαίνει ό,τι σημαίνει, αλλά και το ότι είναι δίκη. Και παλαιότερες προσπάθειες είχαν απήχηση, όπως η "Δίκη των Δικαστών" στον κινηματογράφο. Στις αρχές του 1900 ο Τάκης Κανδηλώρος δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη δίκη βασισμένο στα Πρακτικά της, που είχε μεγάλη επιτυχία. Ένα χειρόγραφό του περιέχεται και στο πρόγραμμα της παράστασης, το πρωτότυπο έχει στην κατοχή του ο εγγονός του, ιατρός, που ζει στη Γαλλία και πληροφορήθηκε ότι, ετοιμάζαμε παράσταση στο Ηρώδειο. Βρήκα επίσης βιβλία στη Βιβλιοθήκη της Βουλής καθώς και εφημερίδα της εποχής που είχε δημοσιεύσει την απόφαση του δικαστηρίου που αθώωσε τους Πολυζωίδη και Τερτσέτη λίγους μήνες μετά τη δίκη Κολοκοτρώνη. Άρχισα να την αναζητώ όταν νοσηλευόμουν με κορωνοϊό στο "Σωτηρία", ψάχνοντας εφημερίδες του Ναυπλίου και έτσι την βρήκα.
ΜΠΕΝΕΑ: Στη σημερινή εποχή θα μπορούσαμε να έχουμε δικαστές αυτού του αναστήματος, όπως ο Πολυζωίδης και ο Τερτσέτης?
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν το ξέρω. Αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι ότι, οι ακραίες και δύσκολες καταστάσεις, που δεν είναι η σημερινή εποχή μας κι αυτό δεν είναι κακό, αναδεικνύουν και τους πρωταγωνιστές και τους ήρωες. Δεν συμβαίνει σήμερα να εισβάλλει ο υπουργός στη διάσκεψη του δικαστηρίου...
ΜΠΕΝΕΑ: Καλά εισβάλλει... αλλιώς... Εχουμε τα τηλέφωνα τώρα..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Καλά, οι προσπάθειες χειραγώγησης δεν έχουν εκλείψει ποτέ. Αλλά σε περιόδους δύσκολες, που είναι και πολιτικά ταραγμένες, αυτές αναδεικνύουν και ανθρώπους, που αργότερα αποκαλούμε ήρωες. Και το Πολυτεχνείο το 1973 υπήρξε, επειδή είχαμε Δικτατορία. Βέβαια αυτό δεν μειώνει τους σημερινούς... Η ολιγάριθμη αυτή ομάδα Ελλήνων που συγκρότησαν τα πρώτα δικαστήρια, τις πρώτες κυβερνήσεις, είχαν πολύ υψηλό επίπεδο. Ηταν σπουδασμένοι στα καλύτερα Πανεπιστήμια του Εξωτερικού. Τώρα σκέψου, για να ξεκινήσει ο Πολυζωίδης από το χωριό του, το Μελένικο, στη σημερινή Βουλγαρία, και να πάει να σπουδάσει στη Γερμανία, προφανώς με άμαξα, την εποχή εκείνη, πρέπει να ήταν ξεχωριστός άνθρωπος. Και αυτό σε μία χώρα, που ο πληθυσμός ήταν 400 χρόνια υπό τους Τούρκους, πολλοί άνθρωποι αμόρφωτοι, φτωχοί. Και εμφανίστηκε αυτή η ελίτ - το λέω με την καλή έννοια - που συνέταξαν Συντάγματα, διακηρύξεις, γράψανε νόμους. Ο Κλονάρης, ο συνήγορος του Πλαπούτα, ήταν υψηλότατου επιπέδου άνθρωπος. Διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης, συνέγραψε νόμους, μεταξύ αυτών την Ποινική Δικονομία του 1829. Δεν αρκεί το θάρρος, χρειάζεται και το υπόβαθρο της γνώσης, για να φερθείς με αυτό τον τρόπο. Με εντυπωσίασαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι της εποχής. Και ο Μάσων, να σκεφτείς, έρχεται ένας Σκωτσέζος, που μιλάει άψογα ελληνικά, στην Ελλάδα. Ηρθε ως φιλέλλην το 1826.
ΜΠΕΝΕΑ: Kαι αφού ήταν φιλέλλην, πώς είχε τέτοια εμμονή, να θανατώσει τον Κολοκοτρώνη? Γιά ποιό λόγο?
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Προφανώς είχε οδηγίες, να είναι σκληρός όσο γίνεται, μπορεί να είχε στο βάθος του μυαλού του ότι, δεν θα εκτελείτο η θανατική ποινή..
ΜΠΕΝΕΑ: H παράστασή σας είχε κάποιο αντίκτυπο, θετικό ή αρνητικό στη σημερινή Δικαιοσύνη? Πέρα από το ότι, συζητήθηκε πολύ.
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι μία προσπάθεια, που έχει ιστορική αναφορά, έχει μηνύματα, έχει συμβολισμό
ΜΠΕΝΕΑ: Εννοώ, εάν διαπίστωσες κάποια διαφορά στη συμπεριφορά απέναντι σας
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Kαι στα δικαστήρια και αλλού, δικαστές και εισαγγελείς μού είπαν ότι ενθουσιάστηκαν, ότι το χαρήκανε, ήταν κάτι μοναδικό και τους άρεσε. Ε, φαντάζομαι, αυτός ο ενθουσιασμός και τα λόγια που είπανε, δεν ήταν απλά για να κολακέψουν εμένα, στον οποίον μιλούσαν. Αλλά ότι, το συνέδεσαν με μία γενικότερη εντύπωση.
ΜΠΕΝΕΑ: Θα μπορούσες να είσαι ηθοποιός?
ΜΠΕΝΕΑ: Καλά εισβάλλει... αλλιώς... Εχουμε τα τηλέφωνα τώρα..
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Καλά, οι προσπάθειες χειραγώγησης δεν έχουν εκλείψει ποτέ. Αλλά σε περιόδους δύσκολες, που είναι και πολιτικά ταραγμένες, αυτές αναδεικνύουν και ανθρώπους, που αργότερα αποκαλούμε ήρωες. Και το Πολυτεχνείο το 1973 υπήρξε, επειδή είχαμε Δικτατορία. Βέβαια αυτό δεν μειώνει τους σημερινούς... Η ολιγάριθμη αυτή ομάδα Ελλήνων που συγκρότησαν τα πρώτα δικαστήρια, τις πρώτες κυβερνήσεις, είχαν πολύ υψηλό επίπεδο. Ηταν σπουδασμένοι στα καλύτερα Πανεπιστήμια του Εξωτερικού. Τώρα σκέψου, για να ξεκινήσει ο Πολυζωίδης από το χωριό του, το Μελένικο, στη σημερινή Βουλγαρία, και να πάει να σπουδάσει στη Γερμανία, προφανώς με άμαξα, την εποχή εκείνη, πρέπει να ήταν ξεχωριστός άνθρωπος. Και αυτό σε μία χώρα, που ο πληθυσμός ήταν 400 χρόνια υπό τους Τούρκους, πολλοί άνθρωποι αμόρφωτοι, φτωχοί. Και εμφανίστηκε αυτή η ελίτ - το λέω με την καλή έννοια - που συνέταξαν Συντάγματα, διακηρύξεις, γράψανε νόμους. Ο Κλονάρης, ο συνήγορος του Πλαπούτα, ήταν υψηλότατου επιπέδου άνθρωπος. Διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης, συνέγραψε νόμους, μεταξύ αυτών την Ποινική Δικονομία του 1829. Δεν αρκεί το θάρρος, χρειάζεται και το υπόβαθρο της γνώσης, για να φερθείς με αυτό τον τρόπο. Με εντυπωσίασαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι της εποχής. Και ο Μάσων, να σκεφτείς, έρχεται ένας Σκωτσέζος, που μιλάει άψογα ελληνικά, στην Ελλάδα. Ηρθε ως φιλέλλην το 1826.
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Προφανώς είχε οδηγίες, να είναι σκληρός όσο γίνεται, μπορεί να είχε στο βάθος του μυαλού του ότι, δεν θα εκτελείτο η θανατική ποινή..
ΜΠΕΝΕΑ: H παράστασή σας είχε κάποιο αντίκτυπο, θετικό ή αρνητικό στη σημερινή Δικαιοσύνη? Πέρα από το ότι, συζητήθηκε πολύ.
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι μία προσπάθεια, που έχει ιστορική αναφορά, έχει μηνύματα, έχει συμβολισμό
ΜΠΕΝΕΑ: Εννοώ, εάν διαπίστωσες κάποια διαφορά στη συμπεριφορά απέναντι σας
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Kαι στα δικαστήρια και αλλού, δικαστές και εισαγγελείς μού είπαν ότι ενθουσιάστηκαν, ότι το χαρήκανε, ήταν κάτι μοναδικό και τους άρεσε. Ε, φαντάζομαι, αυτός ο ενθουσιασμός και τα λόγια που είπανε, δεν ήταν απλά για να κολακέψουν εμένα, στον οποίον μιλούσαν. Αλλά ότι, το συνέδεσαν με μία γενικότερη εντύπωση.
ΜΠΕΝΕΑ: Θα μπορούσες να είσαι ηθοποιός?
Γιά του λόγου το αληθές. η ταυτότητα φοίτησης του Ηλία Αναγνωστόπουλου σε Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου
ANAΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μικρός, στον κήπο του σπιτιού μας έπαιζα Καραγκιόζη για τα παιδιά της γειτονιάς. Μου είχε φτιάξει ο πατέρας μου φιγούρες Καραγκιόζη, γιατί ζωγράφιζε ωραία, και στο διάλειμμα, έστυβα και λεμονάδες, αντί 20 λεπτών. Μετά, όταν μπήκα στη Νομική, ο πατέρας μου είχε φίλο έναν σημαντικό ηθοποιό, το Νίκο Παπακωνσταντίνου, που δίδασκε ορθοφωνία στη Δραματική του Εθνικού Θεάτρου. Μου είπε τότε ο πατέρας μου, αφού μπήκες στη Νομική και σε ενδιαφέρει το ποινικό, πήγαινε στον Παπακωνσταντίνου, να σε ελέγξει για ορθοφωνία. Με είδε λοιπον αυτός ο καλός άνθρωπος και μου είπε ότι, γενικά μιλάω καλά, αλλά κάναμε μαθήματα. Πολλά μαθήματα, με πολλές υποδείξεις, γιά το πως χρησιμοποιείς τη φωνή χωρίς να την «πνίγεις». Μου είπε πήγαινε γράψου σε μιά σχολή θεάτρου, γιατί είσαι καλός θα σου αρέσει. Πήγα πράγματι γιά ένα διάστημα, αλλά μετά δεν ευκαιρούσα και δεν το συνέχισα. Υπό αυτή την έννοια είχα μία μικρή... εσάνς!
ΜΠΕΝΕΑ: Εσανς ναι. Αλλά εγώ σε ρώτησα εάν θα μπορούσες να είσαι ηθοποιός.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ίσως θα μπορούσα. Δεν ξέρω εάν θα το επέλεγα, αλλά είναι κάτι, που είναι γοητευτικό! Θα μπορούσε να ήταν μια επιλογή μου χωρίς όμως να ξέρω πόσο καλά θα τα κατάφερνα, σε αντίθεση με την επιλογή μου να γίνω δικηγόρος, για την οποία ένιωθα πιο σίγουρος.