Πέμπτη 10 Αυγούστου 2023

To ψυχογράφημα των Χούλιγκανς


Ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος, ως Δρ Κοινωνιολογίας-Ψυχολογίας δίνει  τη δική του ψυχοκοινωνική προσέγγιση στη προχθεσινή φονική επίθεση των Κροατών Χούλιγκαν έξω από το
γήπεδο της ΑΕΚ με έναν νεκρό και πολλούς τραυματίες.

Ο  καθηγητής  έγραψε ιστορία στα ποδοσφαιρικά δρώμενα όταν κλήθηκε, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, να αναλάβει το ρόλο του Ψυχολόγου στον Απόλλωνα Καλαμαριάς από την ημέρα που Πρόεδρος της έγινε ο προσωπικός του φίλος ο μακαρίτης Χάρυ Κλυνν. 

Στη συνέχεια  ήταν συντάκτης κάθε Τετάρτη για πολλά χρόνια της δικής του εβδομαδιαίας στήλης με τίτλο «Ένας Ψυχολόγος στο Γήπεδο» στην απογευματινή Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ του Συγκροτήματος «Βελλίδη» που εξέδιδε και την πρωινή ιστορική εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.

Από τη συσσώρευση πολλών σχετικών εμπειριών προέκυψε και το κλασικό και εξαντλημένο πλέον «μπεστ-σέλλερ» βιβλίο του Γιώργου Πιπερόπουλου με τίτλο «Ένας Ψυχολόγος στο Γήπεδο»,
που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1994 από τον Αθηναϊκό Εκδοτικό Οίκο «Ελληνικά Γράμματα».

Αναφέρει:

"Σε γενικές γραμμές, το ψυχογράφημα του χούλιγκαν περιλαμβάνει τη διάσταση του νεαρού της ηλικίας (οπότε δεν υπάρχουν καλά εδραιωμένοι μηχανισμοί αυτοελέγχου της συμπεριφοράς) και
το στοιχείο της ανώριμης προσωπικότητας. Η όλη ψυχοδυναμική κατάσταση επιβαρύνεται με προσωπικά βιώματα που εγείρονται σε πιθανές διαλυμένες οικογένειες ή και οικογένειες που
έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία ότι είναι συμπαγείς αλλά ουσιαστικά είναι ήδη διαλυμένες, καθώς δεν υπάρχει επικοινωνία και συμπαράσταση ανάμεσα στα μέλη τους.

Το ψυχογράφημα δεν μπορεί να αφήσει έξω τη διάσταση της ψυχολογίας του όχλου, όπου δυστυχώς συχνά άθελά τους συμβάλλουν και μερικοί σύνδεσμοι σε μια παρανοημένη έννοια
ψυχολογικής ανάτασης και υποστήριξης της ομάδας απέναντι στον αντίπαλο και στην αντίπαλη κερκίδα. Στην κρίσιμη στιγμή συμβαίνει η μετουσίωση των υποκειμενικών ψυχοκοινωνικών
προβλημάτων, που εντείνονται ακόμη περισσότερο όταν συντρέχουν και οικονομικοί λόγοι. 

Με ραγδαίο ρυθμό μειώνονται οι κοινωνικό-ψυχολογικοί έλεγχοι της ατομικής και της ομαδικής συμπεριφοράς, ουδετεροποιούνται οι αναστολές και ξαφνικά η θορυβώδης, πανηγυρική, ίσως και λεκτικά επιθετική κερκίδα φανατικών οπαδών μεταβάλλεται σε όχλο ανεξέλεγκτο που εμπλέκεται σε πράξεις βίας και χουλιγκανισμού μέσα και έξω από το γήπεδο.

Από τη εποχή του Ιπποδρομίου στη Ρώμη το γήπεδο αποτελούσε με την παροχή της ανωνυμίας του πλήθους το κυρίαρχο παλκοσένικο για τη συλλογική έκφραση καταπιεσμένων συναισθημάτων
και μεταφοράς θυμού από την καθημερινότητα στην αντίπαλη κερκίδα. Εφόσον και σήμερα, παρά τις αλματώδεις προόδους στο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, υπάρχουν εμφανέστατες διαφορές
στην απόλαυση βιοτικού επιπέδου και μαζί σαφείς ταξικές αντιπαραθέσεις και μεγάλες δόσεις καθημερινής είσπραξης συναισθηματικών απογοητεύσεων, κοινωνικών αδικιών, ψυχολογικής καταπίεσης και είσπραξης αποτυχίας ή ματαίωσης προσδοκιών και επιθυμιών, τότε η προσφορά της ανωνυμίας του πλήθους στην κερκίδα του γηπέδου προσφέρεται εύκολα για εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς.

Δυστυχώς στην προκείμενη αιματηρή σύγκρουση ο Χουλιγκανισμός ξεπέρασε τα Εθνικά σύνορα όπως έγινε και στον τελικό Λίβερπουλ – Γιουβέντους στις Βρυξέλλες το 1985 με 39 νεκρούς και 600
τραυματίες!...