.png)
Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*
Το σημερινό μου άρθρο έχει ως αφορμή το γεγονός ότι, ο Roger Federer, ο τενίστας που κυριάρχησε κερδίζοντας παγκόσμιους τιτλους ανακοίνωσε ότι, στο τέλος του αυτού μήνα θα
ρίξει την «αυλαία» της προσωπικής του πορείας στο σπορ του τέννις και θα κρεμάσει την ρακέτα του. Η είδηση συμπληρώνει την ανακοίνωση της γυναίκας θρύλου του τενις Serena Williams, η οποία την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι θα κρεμάσει την ρακέτα της...
***************************
Η ζωή του καθενός και της καθεμιάς μας, από την αρχή ως το τέλος, αποτελεί μια ξέχωρη κουκίδα μέσα στις αμέτρητες άλλες, που στο σύνολό τους συνθέτουν «το υπαρξιακό μωσαϊκό ζωής» την ταυτότητα ή εφόσον το προτιμάτε την προσωπογραφία ενός λαού.
Ερχόμαστε στον κόσμο ως έμβια όντα φορτωμένοι με κληρονομικές προδιαθέσεις, που μας προσδιόρισε η Φύση καθώς διάλεξε μερικά από τα χαρακτηριστικά του DNA του πατέρα και της μητέρας μας, του καθενός από τους δύο φυσικούς γονείς μας και αποκτούμε βιώματα επηρεασμένοι από το κοινωνικό, το ψυχολογικό και το οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε, δρούμε και ωριμάζουμε.
Στην υπαρξιακή ψυχολογία η ζωή αποτελεί μια παρένθεση που στοχεύει στην αναίρεση του προκαθορισμένου τέλους, στο να μετριάσει την άδικη μοίρα κάθε ζωντανού οργανισμού, με την παρεμβολή μιας σειράς νοημάτων και πράξεων που ελπίζουμε ότι θα απαλύνουν το σοκ της προκαθορισμένης ανυπαρξίας.
Από τη στιγμή που γεννιόμαστε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το θάνατο, από τη στιγμή που ανατέλλει στο στερέωμα των ανθρώπινων υπάρξεων του κοινωνικού συστήματος στο οποίο γεννιόμαστε η προσωπική μας ύπαρξη αρχίζει και ο αγώνας για την επιμήκυνσή της, μέχρι τη στιγμή της αναπόφευκτης δύσης..
Στο μέτρο που, για την καθαρά οντολογική μας ύπαρξη, πασχίζουμε να γεμίσουμε με νοήματα την παρένθεση της προσωπικής μας ζωής γράφουμε την προσωπική μας ιστορία διευρύνοντας τους κύκλους των γνωριμιών, δημιουργώντας καριέρες και κοινωνικές δραστηριότητες, συσσωρεύοντας υλικά αγαθά και απολαμβάνοντας την αναγνώριση. Και, τελικά, τείνουμε να διαιωνίσουμε την ύπαρξή μας στο χρόνο προεκτείνοντας το εγώ μας με τα παιδιά που γεννούμε, δηλαδή μέσα από τους απογόνους μας.
Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και τα αθλήματα του στίβου και μαζί οι καριέρες, που χτίζονται εκεί αποτελούν μια πράξη στο καθημερινά εξελισσόμενο, πολύπρακτο δράμα της ζωής. Για παίκτες και αθλητές όπως και για όλους τους ανθρώπους γενικά ισχύουν οι ίδιοι κανόνες:
Οι πολλοί μένουν στην αφάνεια και αρκούνται στην αναγνώριση, που τους προσφέρει ένας περιχαρακωμένος κύκλος φίλων, θαυμαστών και ίσως οπαδών.
Μερικοί ξεφεύγουν από την αφάνεια, δεσπόζουν στο αθλητικό στερέωμα για αρκετό χρονικό διάστημα, μαγεύουν, γοητεύουν και συγκινούν το φίλαθλο κοινό απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τα οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά αγαθά της αναγνώρισης και στη συνέχεια, νομοτελειακά, χάνονται από το προσκήνιο της επικαιρότητας..
Ελάχιστοι κατορθώνουν να παρατείνουν την παρένθεση της καριέρας του ποδοσφαίρου ή του μπάσκετ ή της αναγνώρισης στο στίβο αγγίζοντας τον συμβολικό « Όλυμπο της Αθανασίας», κερδίζοντας μέσα από τα συνεχή παραληρήματα του φίλαθλου κοινού τον επίζηλο τίτλο του ημίθεου, σύγχρονα δείγματα του δικού μας μυθικού ήρωα, του Ηρακλή.
Όπως και αν εξελιχθεί η προσωπική ιστορία κάθε παίκτη ή αθλητή, κάθε παίκτριας ή αθλήτριας, όποια τροχιά και αν τους επιφυλάσσει η μοίρα σε συνδυασμό πάντα με τον προσωπικό τους αγώνα για διατήρηση κορυφαίας μυοσκελετικής κατάστασης, και μαζί ψυχοδιανοητικών και ψυχοσυναισθηματικών ικανοτήτων και η ακεραιότητα του χαρακτήρα και της προσωπικότητας συνεπικουρούμενα και από τη θεά Τύχη, η πραγματικότητα
παραμένει αναλλοίωτη:
Από τη στιγμή που θα ανατείλει το άστρο του είναι ήδη προκαθορισμένη στη διάσταση του Χρόνου η εφήμερη τροχιά του, θα έλθει, με άλλα λόγια, αργά ή γρήγορα η Δύση του..
Να οδηγηθούμε λοιπόν στην μοιρολατρική αδράνεια;
Να παραδώσουμε τα όπλα υποκύπτοντας στο βαρύ φορτίο αναγνώρισης του γεγονότος ότι σαν τη ζωή και την ύπαρξή μας και η αθλητική καριέρα ακόμη και του πλέον αναγνωρισμένου, καθιερωμένου, χειροκροτημένου, αποθεωμένου ατόμου αποτελεί μια εφήμερη πραγματικότητα με προκαθορισμένο χρόνο ζωής, με ημερομηνία λήξεως;
ΟΧΙ, η προσωπική μου απάντησή είναι ένα εμφαντικό ΟΧΙ!
Ο αγώνας, η πάλη, η αντίσταση στη μοίρα του παίκτη, του αθλητή είναι αυτό που μετράει. Πολλοί, δυστυχώς, αρκούνται στην εφήμερη αναγνώριση, αναλώνονται ψυχικά και σωματικά στην άντληση ικανοποιήσεων που φέρνει αυτή η αναγνώριση και φυσικά πέφτουν
σχετικά σύντομα στην αφάνεια, συντομεύοντας την παρένθεση της αθλητικής καριέρας.
Μερικοί συνεχίζουν να αγωνίζονται, παρατείνουν την επιβίωσή τους καθώς γεύονται με μέτρο την αναγνώριση διατηρώντας όσες μπορούν περισσότερες δυνάμεις για το αύριο που, πάντα υπάρχει πριν το καθοριστικό Τέλος...
Ελάχιστοι, συνετοί και ταλαντούχοι, δεσπόζουν στο αθλητικό στερέωμα, στα γήπεδα , στον στεγνό και υγρό στίβο, καθώς χρόνο με το χρόνο, σαν παροιμιακά καλά κρασιά, αγωνίζονται, βελτιώνονται, διδάσκονται από τα σφάλματά τους, καθιερώνονται.
Είναι γνωστό το απόφθεγμα που διατείνεται ότι «τον πλούτο πολλοί μίσησαν, την δόξα ουδείς!» Και για τους ελάχιστους, αυτούς που καταφέρνουν να εισέλθουν στο Πάνθεο των μεγάλων παικτών και αθλητών οπωσδήποτε το πέσιμο της αυλαίας δεν είναι εύκολο πράγμα.
Είναι ίσως το τελευταίο πικρό ποτήρι που επιφυλάσσει η ανθρώπινη μοίρα σε όλα τα αστέρια της ζωής.
Οι μεγάλοι, όμως, οι πραγματικά μεγάλοι έχουν τον τρόπο να μετριάσουν το σοκ της πραγματικότητας να αποχωρήσουν από το παλκοσένικο με κομψότητα, με τακτ, με στυλ. Η τελευταία τους παράσταση, η συμβολική και πραγματική αποχαιρετιστήρια κίνησή τους, γοητεύει, συγκινεί, ενθουσιάζει.
Η αντιμετώπιση του τέλους, η αποδοχή της μοιραίας δύσης γίνεται ένας ακόμη σταθμός, για την επίδειξη όλων εκείνων των σωματικών και ψυχοσυναισθηματικών ικανοτήτων και χαρακτηριστικών προσωπικότητας και χαρακτήρα, που επί σειρά ετών είχαν βοηθήσει να τους καθιερώσουν στη συλλογική συνείδηση του φίλαθλου κοινού.
Οι μεγάλοι και στα σπορ, όπως οι πραγματικά μεγάλοι και σε κάθε άλλη κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό-πολιτιστικό-ακαδημαϊκή ανθρώπινη δραστηριότητα, διαθέτουν ταλέντο, αλλά μαζί και την δύναμη να πασχίζουν, να πειθαρχούν, να αγωνίζονται, να διδάσκονται, να διορθώνονται και τελικά να αποσύρονται στην κατάλληλη ώρα!…
Δεν υπάρχει καμιά «αυλαία», που όταν πέσει θα τους «σβήσει» από την μνήμη μας!…
-------------------------------------------
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου
