
Γράφει ο Χρήστος Ράμμος, πρώην αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και πρώην πρόεδρος της ΑΔΑΕ (από το fb)
"Τα Πανεπιστήμια είναι ένας πολύ ευαίσθητος χώρος. Από τότε που ιδρύθηκε το πρώτο από αυτά το 1158 στην Μπολόνια, εξελίχτηκαν σιγά σιγά σε χώρους μάθησης, επιστημονικής ελευθερίας, κριτικής και αμφισβήτησης απέναντι σε κάθε αυθεντία και σε κάθε εξουσία. Οι φοιτητές (και οι καθηγητές) δεν μπορούν, αλλά ούτε και πρέπει να είναι φοβισμένα και κονφορμιστικά άτομα που θα αδιαφορούν για τα κοινά, δεν θα έχουν άποψη γι’ αυτά, δεν θα αντιδρούν στην όποια επιταγή της εξουσίας και θα είναι απονευρωμένες υπάκουες προσωπικότητες, που θα ασχολούνται μόνο με την τεχνοκρατική εκμάθηση και κυρίως την καριέρα τους. Είναι, συνεπώς, ο χώρος των ΑΕΙ ο πιο ακατάλληλος για επίδειξη αυταρχισμού, διάθεσης καταστολής και υλοποίησης θεωριών τύπου Law and order.
Δείγμα μιας τέτοιας ακριβώς φιλοσοφίας είναι το πρόσφατο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που ψηφίστηκε την 1η Αυγούστου στην Βουλή και φέρει τον μακροσκελή τίτλο “Σύσταση νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου Ιερά Βασιλική Ελληνική Μονή του Αγίου Θεοβαδίστου Όρους Σινά στην Ελλάδα, ρυθμίσεις θεμάτων Γενικής Γραμματείας Θρσηκευμάτων, ενίσχυση της ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κλπ κλπ κλπ”.
Πρόκειται για ένα προβληματικό και ατυχές Νομοσχέδιο που πειθαρχικοποιεί και ποινικοποιεί με ακραίο και δυσανάλογο τρόπο την ζωή στην πανεπιστημιακή και την φοιτητική κοινότητα.
Δεν θα αναφερθώ εδώ στις διατάξεις του Κεφαλαίου Β του Μέρους Γ με τίτλο ‘’Πειθαρχικά παραπτώματα- πειθαρχικές ποινές- τροποποίηση διατάξεων του ν. 4957/2022 (άρθρα 67-80) από τις οποίες προκύπτει ότι, ο νομοθέτης προσπαθεί να επιβάλει ένα κλίμα τιμωρητικό και φόβου σε φοιτητές και καθηγητές, με μια σωρεία πειθαρχικών διατάξεων, που επικρέμονται συνεχώς πάνω τους ως δαμόκλειος σπάθη.
Εκείνο, όμως, που ξεπερνάει κάθε όριο και κάθε προηγούμενο στην διαχρονική νομοθεσία της χώρας μας για τα ΑΕΙ, διαπνέεται δε από μια αυταρχική και ξεπερασμένη από τις σύγχρονες αντιλήψεις στον χώρο του ποινικού δικαίου αντίληψη είναι οι διατάξεις του Κεφαλαίου Γ (περί ποινικών διατάξεων) του αυτού ως άνω Μέρους (άρθρα 81- 85).
Θα αναφερθώ σε δύο μόνο περιπτώσεις.
Με το άρθρο 82 προστίθεται παράγραφος 5 στο άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα (περί διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες,ή διχόνοια) έχουσα ως εξής:
«5. Όποιος παροτρύνει, υποκινεί, ενθαρρύνει ή διευκολύνει, με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως μέσω διαδικτύου ή δημόσιας δήλωσης, πράξεις διατάραξης της ακαδημαϊκής λειτουργίας ή βίας ή απειλής βίας σε βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή και με ποινή τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή, αν οι ανωτέρω πράξεις είχαν ως άμεσο επακόλουθο την τέλεση εγκλημάτων εντός χώρων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή κατά μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας και η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη ποινική διάταξη.»
Η διάταξη αυτή έχει μια γενικόλογη και αόριστη διατύπωση που δεν ταιριάζει σε ποινική διάταξη, που οφείλει, σύμφωνα με το άρθρο 7 του Συντάγματος, να είναι απόλυτα σαφής και εξειδικευμένη· κυρίως διότι δεν επεξηγείται τι σημαίνει "διατάραξη ακαδημαϊκής λειτουργίας" και δεν εξηγείται τι σημαίνει το “ενθαρρύνει”. Νοείται ως διατάραξη και η προσωρινή διακοπή μιας παράδοσης, προκειμένου να αναγνωσθεί στους φοιτητές που την παρακολουθούν ένα κείμενο φοιτητικής διαμαρτυρίας ή/και καταγγελίας;
Επίσης τι σημαίνει "άμεσο επακόλουθο''; αν κάποιοι απλώς παρακινήσουν και κάποιοι άλλοι βρίσκοντας ευκαιρία παρεκτραπούν θα υπέχουν ποινική ευθύνη οι πρώτοι; Υπάρχει και "έμμεσο" επακόλουθο;
Είναι σαφές ότι εν δυνάμει ποινικοποιείται με την διάταξη αυτή ακόμα και μία ανακοίνωση φοιτητικής οργάνωσης που απλώς παρακινεί σε συμβολικές κινήσεις διαμαρτυρίας, χωρίς να τις αποθαρρύνει. Παράδειγμα:
Ανεξάρτητη φοιτητική παράταξη προτρέπει τους φοιτητές σε διαμαρτυρία πχ για την κατάσταση των φοιτητικών εστιών περιφερειακού πανεπιστημίου ή για τα συμβαίνοντα στην Γάζα. Αν κατά την διαμαρτυρία υποβληθεί μήνυση και ασκηθεί δίωξη, τα μέλη της φοιτητικής παράταξης θα βρεθούν αυτόματα κατηγορούμενα για το αδίκημα της διέγερσης με αυξημένες ποινικές κυρώσεις.
Περαιτέρω, με το άρθρο 85 δημιουργείται Εισαγγελέας Πανεπιστημιακής Βίας, ωσάν τα Ελληνικά Πανεπιστήμια να λειτουργούν ως φυτώρια βίας, ανάλογης με αυτή που ασκείται στα γήπεδα, όπως προσπαθούν εδώ και καιρό να πείσουν τον κόσμο και το έχουν σε μεγάλο βαθμό πετύχει.
Αυτή η αντίληψη και πρακτική προσιδιάζει περισσότερο σε καθεστώτα τύπου Τουρκίας, ή Ρωσίας που θέλουν σιγή νεκροταφείου και καθυπόταξης στα Πανεπιστήμια και όχι σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία (αν και τελευταία και αυτή μεταλλάσσεται ραγδαία, αρχής γενομένης από το καθεστώς Trump με γρήγορη επιμόλυνση και στην Ευρώπη)."